JPK VAT po nowemu

JPK VAT obowiązuje już od 1 października 2020 r. Począwszy od tego okresu podatnicy VAT czynni zobowiązani są przekazywać do urzędu skarbowego deklaracje VAT i JPK w połączonej formie tj JPK_V7M albo JPK_V7K. Ponadto pojawił się nowy obowiązek identyfikacyjny w zakresie wskazywania kodów grup towarowych, kodów stosowanych procedur oraz ujawniania transakcji z podmiotami powiązanymi. W dzisiejszym wpisie omówimy kilka z nowych obowiązków ewidencyjnych.

Na czym polega nowy JPK?

JPK_VAT z deklaracją to dokument elektroniczny składający się z dwóch części. Obejmuje on zarówno ewidencję VAT (tj. zestaw informacji o zakupach i sprzedaży w danym okresie) jak i deklarację VAT (deklarację VAT-7 i VAT-7K). Taki, dwuczęściowy plik JPK-VAT mają obowiązek składać wszyscy czynni podatnicy VAT za okresu od 1 października 2020 r. niezależnie od rozmiaru prowadzonej działalności (mikro, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa). Plik JPK_V7M dotyczy podatników rozliczających się miesięcznie, a JPK_V7K tych, którzy rozliczają się kwartalnie.

Kody GTU

Istotnym novum w prowadzonej w ten sposób ewidencji VAT jest obowiązek odnotowywania Grup Towarowych GTU w odniesieniu do sprzedawanych produktów i usług. Kody GTU nie obejmują wszystkich możliwych towarów i usług, a jedynie te, które z różnych powodów zostały uznane za wrażliwe. Istnieje wobec tego możliwość, że dany podatnik nie będzie wykazywał żadnego z kodów GTU w swojej ewidencji. Ustawodawca wprowadził dziesięć kodów dotyczących towarów (GTU 01-10) oraz trzy kody dotyczące usług (GTU 11-13):

  • GTU_01 – Napoje alkoholowe – alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane
  • GTU_02 – Benzyny lotnicze, silnikowe, LPG, olej napędowy, opałowy (wg CN), paliwa, biopaliwa i inne wymienione w art. 103 ust. 5AA
  • GTU_03 – Olej opałowy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, oleje smarowe, pozostałe oleje, smary i preparaty smarowe
  • GTU_04 – Wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierów elektronicznych
  • GTU_05 – Odpady
  • GTU_06 – Urządzenia elektroniczne oraz części i materiały do nich, w tym m.in. tonery, folia stretch, procesory, komputery, dyski twarde, telefony komórkowe, konsole do gier, aparaty fotograficzne i inne określone w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy o VAT
  • GTU_07 – Pojazdy oraz części samochodowe
  • GTU_08 – Metale szlachetne oraz nieszlachetne określone, w tym m.in. srebro, złoto, platyna, odpady i złom metali szlachetnych i nieszlachetnych, biżuteria, art. jubilerskie, monety, wyroby płaskie walcowane, pręty, kształtowniki, druty, aluminium i inne wymienione w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy o VAT oraz poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy o VAT.
  • GTU_09 – Leki oraz wyroby medyczne
  • GTU_10 – Budynki, budowle i grunty
  • GTU_11 – Usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych
  • GTU_12 – Usługi niematerialne – doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, szkoleniowe, marketingowe, firm centralnych, reklamowe, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych
  • GTU_13 – Usługi transportowe i gospodarki magazynowej

High angle view of people working on table

Transakcje z podmiotami powiązanymi

Kłopotliwym obowiązkiem nałożonym na przedsiębiorców jest konieczność stosowania oznaczenia TP w ewidencji dla transakcji dokonywanych z podmiotami powiązanymi. Przepis jest o tyle skomplikowany, iż odwołuje się do bardzo szerokiej definicji powiązania. Powiązania określane są przez zdolność do wywierania znaczącego wpływu za pomocą przede wszystkim praw o charakterze kapitałowym (ilość posiadanych udziałów, prawo powoływania członków organów). Niemniej powiązania obejmują także związki o charakterze osobistym takie, jak małżeństwo albo występowanie pokrewieństwa i powinowactwa do drugiego stopnia. Ustawa nawet wspomina o powiązaniach opartych na faktycznej zdolności osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez inną jednostkę organizacyjną (np. spółkę).

Tak szeroka definicja może przysparzać wielu problemów biurom rachunkowym zobowiązanym do prowadzenia ewidencji. Praktyka będzie musiała wypracować metodę na bieżące monitorowanie powiązań o charakterze osobistym tak, aby prawidłowo wykonywać obowiązki ewidencyjne.

Jak wystawiać faktury?

Wbrew często powielanej opinii – nie ma obowiązku wprowadzania oznaczeń GTU czy TP na samych fakturach. Nowe przepisy dotyczą tylko formy składanych deklaracji, a nie sposobu wystawiania faktur. Niemniej jednak, w wielu przypadkach stosowanie tego typu symboli już w samej fakturze może ułatwić pracę księgowości przy późniejszym wprowadzaniu danych do JPK.