Połączenie odwrotne będzie prostsze

Połączenie odwrotne (zwane również Downstream Merger) jest ciekawą formą reorganizacji grupy kapitałowej, która może przynieść korzyści biznesowo-organizacyjne. Niemniej jednak do tej pory niejasne przepisy budziły wątpliwości co do sposobu jej przeprowadzenia, co generowało ryzyka prawne. Nowelizacja kodeksu spółek handlowych spowoduje, że przeprowadzanie tych procesów od 1 marca 2020 r. stanie się łatwiejsze.

Czym jest połączenie odwrotne?

Połączenie odwrotne to szczególna forma połączenia przez przejęcie polegająca na przejęciu spółki dominującej przez jej spółkę zależną (spółka córka przejmuje spółkę matkę). W przypadku downstream merger przejęcie następuje w odwrotnym kierunku niż wskazuje intuicja. Pomimo tego instytucja ta często okazywała się przydatna. Pozwalała ona na uproszczenie struktury grupy i likwidację jednostek dublujących. W efekcie dzięki takiemu połączeniu można zredukować koszty administracyjne. Szczególnie często takie połączenia były końcowym efektem transakcji wykupu lewarowanego (Leveraged Buy Out – albo w skrócie LBO). Tego typu transakcje zakładały bowiem tworzenie osobnej, specjalnej spółki celowej, której jedynym celem był wykup akcji/udziałów spółki prowadzonej działalność operacyjną sfinansowany kapitałem dłużnym. Połączenie pozwalało na przeniesienie długu bezpośrednio do spółki operacyjnej po sfinalizowaniu akwizycji.

ball-ball-shaped-blur-daylight-269057

Problemy prawne z downstream merger

Na skutek połączenia odwrotnego spółka przejmująca otrzyma cały majątek swojej spółki matki. W efekcie do spółki córki trafią jej własne akcje/udziały. Taka sytuacja generowała wiele wątpliwości prawnych. Problematyczne było przede wszystkim to, czy spółka przejmująca może wydać swoje udziały/akcje własne na rzecz wspólników spółki przejmowanej. W przypadku odpowiedzi negatywnej, spółka przejmująca musiałaby wyemitować nowe udziały i akcje, zaś prawa udziałowe otrzymane w trakcie inkorporacji podlegałyby umorzeniu. Kolejnym problemem było także to, czy połączenie odwrotne jest w ogóle dopuszczalne w sytuacji, gdy spółką przejmującą była spółka z o.o.

Co wprowadza nowelizacja?

Znowelizowane przepisy kodeksu spółek handlowych wprost przewidują, iż dopuszczalne jest wydawanie wspólnikom spółki przejmowanej udziałów albo akcji własnych, nabytych w wyniku połączenia z tą spółką. Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu noweli: „regulacja ta ma na celu ułatwienie przeprowadzania tzw. połączeń odwrotnych, w których spółką przejmującą jest spółka zależna, a spółką przejmowaną – spółka dominująca. Umożliwi to spółce przejmującej wydanie wspólnikom spółki przejmowanej własnych udziałów lub akcji nabytych w drodze sukcesji uniwersalnej, bez konieczności uprzedniego podwyższania kapitału zakładowego (w celu dokonania tzw. emisji połączeniowej) oraz umorzenia udziałów (akcji) własnych nabytych w wyniku połączenia.”

W efekcie nowelizacja wydaje się rozwiązywać dwa istotne problemy z downstream merger. Z jednej bowiem strony wyłącza konieczność sztucznego podwyższania i obniżania kapitału zakładowego spółki przejmującej. Z drugiej natomiast przepis mówi wprost o nabyciu udziałów własnych co sugeruje, iż dopuszczalne jest przeprowadzenie połączenia odwrotnego, w którym spółką przejmującą jest spółka z o.o.

Kiedy wchodzi nowelizacja?

Zmiana przepisów k.s.h. wynika z ustawy z dnia 19.07.2019 r. (Dz.U.2019.1655) -tej samej nowelizacji, która miała wprowadzić Prostą Spółkę Akcyjną. PSA została odroczona do przyszłego roku na mocy zmiany noweli tj. ustawy z dnia 13.02.2020 r. (Dz.U. 2020 poz. 288). Na szczęście jednak ustawa odraczająca nie objęła przepisów o połączeniu. W związku z tym, z uproszczeń przy połączeniu odwrotnym będziemy mogli skorzysta już od 01.03.2020 r.