Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców to jedna z instytucji przewidzianych w ramach projektu ustaw wchodzących w skład pakietu tzw. „Konstytucji dla Biznesu”. Biorąc pod uwagę fakt, iż proces legislacyjny jest już niemalże na ukończeniu, warto zainteresować się rozwiązaniami, które mają posłużyć ochronie polskiego biznesu.

Zgodnie z projektem, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców ma stać na straży praw  mikroprzedsiębiorców  oraz  małych  i  średnich przedsiębiorców,  w szczególności  poszanowania  zasady  wolności  działalności gospodarczej,  pogłębiania  zaufania  przedsiębiorców  do  władzy  publicznej, bezstronności i równego traktowania, zrównoważonego rozwoju oraz zasady uczciwej konkurencji  i  poszanowania  dobrych  obyczajów  oraz  słusznych  interesów przedsiębiorców. W tym celu Rzecznik Małych i Średni Przedsiębiorców zostanie wyposażony w szereg kompetencji, którym trzeba przyjrzeć się z bliska.

Podstawową kompetencją o tzw. miękkim charakterze jest udział Rzecznika w procesie stanowienia i zmiany prawy. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców zostanie wyposażony w prawo występowania do właściwym organów z wnioskiem podjęcie inicjatywy ustawodawczej albo wydanie lub zmianę innych aktów prawnych w sprawach dot. działalności gospodarczej. Rzecznik będzie mógł również zwrócić się do właściwego ministra lub innego kompetentnego organu o przygotowanie oceny funkcjonowania konkretnego aktu normatywnego lub jego części. Nadto do obowiązków i uprawnień Rzecznika należy informowanie właściwych organów nadzoru lub kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organów administracji publicznej.

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców ma także czuwać na spójnością wykładni prawa poprzez zwracanie się do różnych organów państwowych o rozstrzygnięcie wątpliwości interpretacyjnych. Przede wszystkim, Rzecznik będzie mógł wystąpić z wnioskiem o wydanie objaśnień prawnych dotyczących przepisów budzących wątpliwości w praktyce. Przedsiębiorca, który zastosował się do objaśnień prawnych nie może zostać obciążony sankcjami nawet, jeżeli w późniejszym czasie objaśnienia prawne ulegną zmianie. Rzecznik Małych i Średnik Przedsiębiorców posiadał będzie także uprawnienia do występowania do Sądu Najwyższego lub Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni prawa dotyczącego działalności gospodarczej.

Rzecznikowi Małych i Średnich Przedsiębiorców przyznane zostaną także pewne uprawnienia o charakterze procesowym. Rzecznik będzie miał możliwość żądania wszczęcia postępowania administracyjnego, a także będzie mógł wnosić skargi i skargi kasacyjne do sądu administracyjnego oraz uczestniczyć w takich postępowaniach na prawach prokuratora. Nadto będzie mógł on występować do Sądu Najwyższego ze skargą nadzwyczajną – nową instytucją wprowadzoną na podstawie znowelizowanych przepisów ustawy o Sądzie Najwyższym.

Jak widać, zakres uprawnień Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców przede wszystkim koncentruje się wokół instytucji miękkiego wpływu na organy państwowe. Z tego też powodu, skuteczność Rzecznika w zdecydowanej mierze zależeć będzie od cech personalnych piastuna tego urzędu. Warto zwrócić uwagę, że Rzecznik powoływany będzie przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra gospodarki na 6-letnią kadencją (która nie może być powtarzana). Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców nie powinien należeć do żadnej partii politycznej, co rzecz jasna nie wyklucza powoływania na tę funkcję sympatyków tej, czy innej opcji politycznej.