Spółka jawna objęta CIT

Od 2021 r. niektóre spółki jawne też muszą odprowadzać podatek CIT. Obowiązek podatkowy zasadniczo dotyczy tych spółek, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne. Niemniej jednak, nawet jeżeli w gronie wspólników znajdzie się jakiś inny podmiot, przepisy dają możliwość utrzymania dotychczasowych zasad opodatkowania.

Jakich spółek jawnych dotyczy nowy podatek?

Zgodnie z nowymi przepisami spółki jawne mogą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Jest to istotny wyłom od dotychczasowym zasad, zgodnie z którymi spółki osobowe opodatkowane są wyłącznie jednokrotnie. Pierwszy raz ustawodawca odstąpił od tej zasady w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej. W tym roku „wyjątek” został rozszerzony na spółki komandytowe i niektóre spółki jawne.

Podatek CIT nie obejmuje spółek jawnych, których wszystkimi wspólnikami są tylko osoby fizyczne. W takim przypadku spółka ani wspólnicy nie muszą podejmować dodatkowych działań i rozliczają się „po staremu”. Sprawa zaczyna się komplikować jeśli wśród grona wspólników znajdzie się jakiś podmiot, który nie jest osobą fizyczną. Takim podmiotem może być np. inna spółka (np. spółka z o.o. albo jakaś spółka zagraniczna). Pomimo zaistnienia takiej sytuacji, przepisy dają jednak możliwość utrzymania spółki jawnej w trybie jednokrotnego opodatkowania.

Czy jest możliwość utrzymania jednokrotnego opodatkowania?

Aby spółka jawna, której wspólnikami są nie tylko osoby fizyczne, nie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, konieczne jest podjęcie dodatkowych działań. Taka spółka powinna złożyć informację ujawniającą podatników PIT i CIT posiadających bezpośrednio lub pośrednio prawa do udziału w zyskach tej spółki. Informację składa się na formularzach CIT 15J do urzędów skarbowych właściwych ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz urzędów skarbowych właściwych ze względu na siedzibę spółki jawnej.

Informację należy złożyć zasadniczo przed rozpoczęciem roku obrotowego spółki. Z kolei jeżeli dojdzie do zmiany danych objętych informacją, należy także złożyć aktualizację w terminie 14, licząc od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników. Sankcją za naruszenie wyżej wymienionych obowiązków jest objęcie spółki jawnej podatkiem CIT.

Nieco inna sytuacja dotyczy pierwszego okresu obowiązywania nowych przepisów. Pierwszą informację należy złożyć w terminie do 31 stycznia 2021 r. Spółki, które istniały przed 2021 rokiem informację składają według stanu na dzień 1 stycznia 2021 r. Spółki, które rozpoczęły działalność w styczniu 2021 r. informację składają według stanu na dzień rozpoczęcia działalności. Jeżeli w czasie pierwszego miesiąca 2021 r. doszło do zmian, które wymagałyby zgłoszenia aktualizacji, aktualizację składamy także w terminie do 31 stycznia 2021 r., chyba że jej standardowy termin zgłoszenia (14 dni) przypadałby później.

Co z nowymi spółkami jawnymi?

Z trudną sytuacją borykać się będą spółki jawne, które rozpoczynać będą działalność po 31 stycznia 2021 r. i zmuszone będą złożyć w/w informację. W tym przedmiocie Ministerstwo Finansów pismem z 8 stycznia 2021 r. udzieliło odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 2151 posła Grzegorza Gaży (znak odpowiedzi: DD5.054.7.2020). Ze stanowiska Ministerstwa wynika, że datą pierwszego dnia roku obrotowego spółek nowozakładanych jest dzień otwarcia przez nie ksiąg rachunkowych. Z kolei otwarcie ksiąg rachunkowych następuje na dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym. Wedle Ministerstwa – informację powinno się złożyć przed tym dniem.

Taka interpretacja jest o tyle kłopotliwa, że spółka jawna zaczyna istnieć dopiero z chwilą zawarcia umowy spółki. Wobec tego wcześniej informacji złożyć nie można bo nie ma spółki. Z kolei po zawarciu umowy spółki musielibyśmy uznać, że jest pewien okres, w którym księgi rachunkowe nie są jeszcze otwarte i spółka może informację złożyć. Oznaczałoby to, że złożenie informacji powinno być absolutnie pierwszą czynnością takiej spółki jawnej. Pytanie czy złożenie takiej informacji będzie wtedy w ogóle możliwe, skoro świeża spółka nie ma jeszcze nadanego NIP, a numer ten jest wymagany na formularzu CIT-15J?

Kłopotliwa nowelizacja?

To tylko niektóre pytania jakie nasuwają się w związku z nowelizacją przepisów podatkowych dotyczących spółek jawnych. Z pewnością warto śledzić wszelkie informacje jakie pojawiają się w oficjalnych źródłach na ten temat i skrupulatnie przemyśleć sprawę przed zakładaniem spółki jawnej, która wśród swoich wspólników nie będzie mieć samych osób fizycznych.