Tarcza antykryzysowa – założenia filaru bezpieczeństwa pracowników
Zapowiedziana przez Rząd Tarcza antykryzysowa doczekała się w końcu założeń legislacyjnych. Na podstawie dostępnego w mediach projektu nowelizacji specustawy ws. koronawirusa możemy ocenić pierwszy kształt regulacji mających na celu zapobiec zwalnianiu pracowników.
Tarcza antykryzysowa w pierwszym filarze tj. bezpieczeństwo pracowników kierowana jest bezpośrednio do przedsiębiorców i finansowana ma być z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Benefit ma polegać na przyznaniu przedsiębiorcom rekompensat związanych z kosztami wynagrodzeń oraz pokryciu kosztów składek ZUS.
Warunki ogólne
Do pomocy kwalifikują się tylko tacy przedsiębiorcy, którzy nie zalegają w w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca III kwartału 2019 r. Jednocześnie jako zaległość nie są traktowane składki czy podatki objęte odpowiednio układem ratalnym lub decyzją odraczającą. Zaleganie nie będzie również dyskwalifikowało przedsiębiorcy jeżeli powstało w okresie spadku obrotów gospodarczy a przedsiębiorca dołączył do wniosku o przyznanie świadczeń plan spłaty zadłużenia uprawdopodabniający poprawę kondycji finansowej przedsiębiorcy i pełną spłatę zaległości.
Świadczenia przyznawane na podstawie nowelizacji specustawy tratowane będą jak pomoc de minimis więc należy przyjąć, iż podmioty, które już z takiej pomocy korzystały mogą mieć ograniczone możliwości aplikowania o wsparcie.
Maksymalny okres przyznawania świadczeń ma ponadto wynosić 3 miesiące.
Kto jest pracownikiem?
Nowelizacja specustawy traktuje pracowników szeroko. Są nimi nie tylko osoby pozostające w stosunku pracy, ale także osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy zlecenia o ile z tego tytułu podlegają obowiązkowi ubezpieczeń – emerytalnemu i rentowemu. Ustawa nie wyjaśnia jednak, czy jako pracownika można traktować osoby samozatrudnione (relacja B2B), czyli osoby, które wiąże ze przedsiębiorcą stały stosunek zlecenia, ale które posiadają własną działalność gospodarczą. Aczkolwiek treść przepisu jest podobna do przepisów ustawy o PPK, z której powszechnie wyklucza się osoby samozatrudnione.
Przestój ekonomiczny vs spadek obrotów
Nowelizacja specustawy przewiduje dwa scenariusze:
- Okres przestoju ekonomicznego – czyli okres niewykonywania pracy przez pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika pozostającego w gotowości do pracy oraz
- Okres obniżonego wymiaru pracy – czyli okres obniżonego przez przedsiębiorcę wymiaru czasu pracy pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika, jednak nie więcej niż do połowy wymiaru czasu pracy
W zależności od sytuacji przedsiębiorcy, omawiany filar tarczy antykryzysowej ma zadziałać inaczej.
Co w czasie przestoju ekonomicznego?
Tarcza antykryzysowa ma przede wszystkim chronić te firmy, które musiały zamknąć swoją działalność. W okresie przestoju ekonomicznego Pracownikowi wypłaca się za gotowość do pracy wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, ale nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Przedsiębiorca otrzymywać będzie natomiast dofinansowanie do tych wynagrodzeń w wysokości do 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Co w okresie spadku obrotów?
Przedsiębiorca, który został dotknięty spadkiem obrotów gospodarczych może ograniczyć wymiar czasu o 20% nie więcej jednak niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być jednak niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W razie obniżenia wymiaru czasu pracy, wynagrodzenia wypłacane przez przedsiębiorcę w tym okresie dofinansowywane będą do wysokości połowy tego wynagrodzenia, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS.
Nowelizacja wskazuje także jak należy rozumieć spadek obrotów gospodarczych. Jest nim spadek sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym:
- co najmniej o 15% łącznych obrotów w ciągu dwóch kolejnych miesięcy kalendarzowych w okresie od 01.01.2020 r. do dnia poprzedzającego złożenie wniosku w porównaniu do łącznych do łącznych obrotów z analogicznych dwóch kolejnych, miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; lub
- co najmniej o 25% pomiędzy dwoma kolejnym miesiącami w okresie po 01.01.2020 r.
Wątpliwości
Po sposobie redakcji projektu ustawy niestety widać, że był on pisany w pośpiechu. Projekt nie daje odpowiedzi na wiele nurtujących pytań. W szczególności nie wiadomo, czy świadczenia z tytułu przestoju ekonomicznego kumulują się z uprawnieniami związanymi z redukcją wymiaru pracy. W jaki sposób obliczać wymiar pracy osób na umowach cywilnoprawnych? Co to znaczy, że wnioski rozpatruje się aż do wyczerpania środków?
Na te pytania, jak i na wiele innych być może odpowiedzi uzyskamy w ostatecznej wersji ustawy. Na chwilę obecną nie wiadomo bowiem w jakim kształcie tarcza antykryzysowa wejdzie ostatecznie w życie.