Uchwała o dalszym istnieniu spółki, a wniosek o ogłoszenie upadłości

Wpis z 8 grudnia poruszał kwestię podejmowania przez właścicieli decyzji o losach spółki, w przypadku jej trudnej sytuacji finansowej. Ponieważ często pada pytanie o relację tej uchwały do obowiązku zarządu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, poniżej kilka uwag na ten temat.

Przesłanką do zwołania Zgromadzenia Wspólników/ Walnego Zgromadzenia w celu podjęcia uchwały o dalszym istnieniu spółki jest wystąpienie straty przewyższającej sumę kapitałów rezerwowego i zapasowych oraz połowę kapitału zakładowego, a w spółce akcyjnej już jednej trzeciej tego kapitału. Podstawą do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest natomiast wystąpienie stanu niewypłacalności Spółki. Przy czym przez niewypłacalność należy rozumieć zasadniczo stan przedsiębiorstwa, w którym nie są regulowane wymagalne zobowiązania pieniężne, bądź też nawet gdy są wykonywane, to przekraczają one wartość majątku Spółki.

Ocena, czy zaistniały przesłanki do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości należy do Zarządu. Nie ma on obowiązku zasięgania w tej materii opinii Wspólników/ Akcjonariuszy. Również negatywna opinia Właścicieli w przedmiocie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie wyłącza obowiązku Członków Zarządu w tym zakresie, a tym samym ich odpowiedzialności. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby Zgromadzenie Wspólników/ Walne Zgromadzenie wypowiedziało się co do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, a nawet rekomendowało takie rozwiązanie Zarządowi. Ostateczna decyzja spoczywa jednak na Zarządzie.

Zasięgnięciu opinii Zgromadzenia Wspólników w kwestii zasadności wniosku o ogłoszenie upadłości, stać może na przeszkodzie przewidziany ustawą prawo upadłościowe i naprawcze termin do złożenia takiego wniosku, który wynosi 2 tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości.

Obowiązek zwołania Zgromadzenia Wspólników/ Walnego Zgromadzenia w celu powzięcia uchwały o dalszym istnieniu Spółki (o którym mowa w art. 233 k.s.h. i art. 397 k.s.h.), spoczywa na Zarządzie niezależnie od obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Wobec tego zwołanie Zgromadzenia w sprawie podjęcia uchwały o dalszym istnieniu Spółki nie zwalnia Zarządu od zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości (gdy zajdą ku temu przesłanki). Są to dwie całkowicie odrębne instytucje. Okoliczności uzasadniające podjęcie uchwały o dalszym istnieniu spółki oraz złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości również są inne.

Należy zwrócić uwagę, iż zaniechanie zwołania Zgromadzenia w przypadku spełnienia się przesłanek opisanych w przepisach może rodzić dla Członków Zarządu jedynie odpowiedzialność wobec Spółki. Może skutkować np. odwołaniem z pełnionej funkcji, odmową udzielenia absolutorium, ewentualnie odpowiedzialnością odszkodowawczą. Konsekwencje nie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie są natomiast o wiele poważniejsze. Takie zaniechanie może bowiem narażać Członków Zarządu na odpowiedzialność karną, odpowiedzialność odszkodowawczą wobec Spółki i jej wierzycieli, a także uniemożliwiać lub co najmniej poważnie utrudniać uchylenie się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o. (na podstawie art. 299 k.s.h.)