Brak możliwości rezygnacji – kiedy nie można się rozstać z pełnioną funkcją?

W ostatnim wpisie zająłem się ważną uchwałą SN dotyczącą rezygnacji z funkcji członka zarządu. Tym razem muszę zabrać głos na kanwie kolejnej uchwały Sądu Najwyższego (choć tym razem nie siedmiu, a jedynie trzech sędziów) z dnia 7 kwietnia 2016 r., III CZP 84/15. Uchwała dotyczy rezygnacji jedynego likwidatora w jednoosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Zachęcam więc do czytania!

Sąd Najwyższy w przedmiotowej uchwale orzekł, że „nie jest skuteczne oświadczenie woli jedynego likwidatora spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji o rezygnacji z pełnionej funkcji złożone jedynemu wspólnikowi tej spółki”. Co z tego wynika?

Mamy spółkę jednoosobową – w spółce została otwarta likwidacja, a więc udzielone prokury wygasły, a w tym okresie nie można powołać nowego prokurenta. Ustanowiono likwidatora spółki. Likwidator jednak, z jakichś powodów, nie czuje się na siłach, aby prowadzić dalej likwidację. Chce zrezygnować. Komu ma więc złożyć oświadczenie o rezygnacji?

Nie ma członków zarządu, nie ma innych likwidatorów, nie ma prokurentów – nie da się więc zastosować wskazań płynących z uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 marca 2016 r. Przypomnijmy, że zgodnie z tą uchwałą, oświadczenie woli członka zarządu o rezygnacji powinno zostać złożone wobec jednego członka zarządu lub prokurenta spółki.

Wobec kogo więc w takiej sytuacji nasz likwidator powinien złożyć oświadczenie o rezygnacji? Poczekamy na uzasadnienie komentowanej uchwały, niemniej chyba aktualne w dalszym ciągu wydają się wskazania płynące z wyroku SN z dnia 27 stycznia 2010 r.:

„Skoro w okresie likwidacji nie działa zarząd i spółka z o.o. nie ma powołanej rady nadzorczej, to aby oświadczenie o rezygnacji likwidatora mogło zostać przez niego skutecznie zakomunikowane powinien zostać ustanowiony do tego pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Skoro go w spółce nie ma, to likwidator powinien doprowadzić do jego powołania i zakomunikować mu jednostronne oświadczenie woli o rezygnacji w sposób określony w art. 61 k.c.”.

Czyli – jeśli w spółce mamy radę nadzorczą, rezygnację można złożyć radzie. Jeśli jej nie ma – na ręce pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników. A jeśli w spółce nie ma rady, a wspólnik nie chce odbyć zgromadzenia wspólników celem powołania pełnomocnika – likwidator staje się więźniem korporacyjnym.