Estoński CIT a efektywna stawka opodatkowania

Efektywna stawka opodatkowania wspólników w Estońskim CIT-cie budzi wątpliwości. Z oficjalnego stanowiska resortu finansów wynika łączne opodatkowanie na poziomie 20 proc dla małych podatników i 25 proc dla pozostałych. Stosowanie jednak dotychczasowych zasad obliczania podatku wskazuje na stawki na poziomie 18,1 i 21, 2 proc. Kto ma rację?

Estoński CIT w 2022 r.

W 2022 r. istotnej zmianie uległy zasady opodatkowania Estońskim CIT-em czyli ryczałtem od dochodów spółek. Zniesiono wymogi w zakresie minimalnych inwestycji, co zdecydowanie ułatwia korzystanie z tego modelu. Nadto rozszerzono katalog podmiotów, które mogą być objęte Estońskim CIT-em o spółki komandytowe.

Ryczałt od dochodów spółek jest interesującą alternatywą dla klasycznego CIT-u z uwagi na dwie zalety:

1. Zyski opodatkowywane są dopiero z momentem ich konsumpcji, czyli zasadniczo z chwilą ich podziału
2. Efektywna stawka opodatkowania zysków jest niższa niż przy klasycznym CIT-cie

Pierwszy benefit wpływa pozytywnie na płynność finansową spółki. Zaoszczędzony podatek może być akumulowany, co w przyszłości przyniesie spółce dodatkowa korzyść. Motywowanie do reinwestycji  było zresztą głównym celem ustawodawcy we wprowadzeniu tej formy opodatkowania.

Drugi benefit polega na możliwości pomniejszenia podatku PIT pobierane przez spółkę od wypłacanej wspólnikom dywidendy. Wspólnicy mniejszych spółek (obrót do 2 mln euro rocznie) mogą odliczyć 90 proc przypadającego na nich CIT-u spółki. W większych podmiotach możliwe jest odliczenie 70 proc CIT-u.

Estoński CIT z niejasną stawką

W oficjalnym przewodniku do ryczałtu od dochodów spółek wydanym 23 grudnia 2021 r. resort finansów przedstawił swój sposób kalkulowania efektywnej stawki opodatkowania wspólników. Chodzi o łączną kwotę podatków dochodowych (CIT i PIT) uiszczanych przez wspólników wypłacających zysk ze spółki. Zgodnie z przewodnikiem, efektywna stopa opodatkowania zysków wynosi 20 proc dla małych podatników (do 2 mln euro obrotu) i 25 proc dla pozostałych.

Do odmiennych wniosków dojdziemy jeżeli zaczniemy samodzielnie liczyć efektywną stopę opodatkowania, stosując przepisy ustawy o PIT w taki sposób, jak przy klasycznym CIT-cie. Okaże się bowiem, że opodatkowanie u małych podatników wynosi 18,1 proc, a u pozostałych 21,2 proc.  Z czego wynika różnica? Otóż wychodzi na to, że w informacjach ministerialnych, dla potrzeb obliczenia PIT’u przyjmowana jest kwota zysku brutto spółki (a więc zysku spółki zawierającego w sobie podatek CIT). Wspólnikowi jednak należna jest kwota zysku już potrącona o CIT. Dopiero od tej kwoty powinno się liczyć tzw. podatek Belki.

Opisany powyżej względniejszy sposób liczenia obciążenia nie budził wątpliwości na gruncie klasycznego CIT-u. Dlaczego zasada ulega zmianie przy Estońskim CIT-cie? Właściwie nie wiadomo. Przewodnik nie wyjaśnia powodu stosowania odmiennej metody. W zasadzie nawet nie wspomina o alternatywnym sposobie, przyjmując resortowe pułapy jako pewnik.

W mojej ocenie temat warto śledzić bo potencjalnie stoją za nim spore oszczędności. 1,9 p.p. dla małych podatników i 3,8 p.p. dla pozostałych to ułamek, nad którym warto się pochylić. Biorąc jednak pod uwagę stopień rozpowszechnienia podejścia resortowego, sprawę lepiej kierować na drogę interpretacji podatkowej. Mówimy bowiem o odejściu od metody promowanej w oficjalnym przewodniku do Estońskiego CIT-u.