Fundacje rodzinne do konsultacji

Ministerstwo Rozwoju skierowało do konsultacji projekt ustawy o fundacji rodzinnej. Długo wyczekiwane rozwiązanie, znane z obcych porządków prawnych, ma na celu umożliwienie ustalenia zasad zarządzania majątkiem po śmierci osoby, która go zgromadziła. Pomimo trzyletnich prac, projekt nadal budzi kontrowersji, a sprawa jak zwykle rozbija się o szczegóły.

Czym ma być fundacja rodzinna?

Fundacja rodzinna ma być instytucją umożliwiającą zarządzanie majątkiem zbudowanym za życia fundatora. Wpisuje się w linię rozwiązań ustawowych ułatwiających szeroko rozumianą sukcesję rodzinną. Wobec tego, fundacje rodzinne powinny pełnić podobne funkcji do zarządów sukcesyjnych, wprowadzonych do naszego porządku prawnego parę lat temu.

Fundacje rodzinne powstają jeszcze za życia fundatora albo po jego śmierci, jeśli sobie tego zażyczy w testamencie. Fundację powołuje się do zarządzania powierzonym jej majątkiem, jego ochrony oraz dysponowania nim celem pokrywania kosztów utrzymania lub kształcenia beneficjentów, zaś w przypadku beneficjentów będących organizacjami pożytku publicznego – wpierania realizacji ich celów.

Fundacja rodzinna posiadać będzie osobowość prawną po wpisaniu do rejestru fundacji rodzinnych. Z perspektywy organizacyjnej – fundacja funkcjonować będzie podobnie do spółek handlowych. Prowadzeniem spraw fundacji oraz jej reprezentacją zajmować się będzie zarząd. Oprócz tego w fundacji funkcjonować będzie zgromadzenie beneficjentów oraz fakultatywnie – rada protektorów. Fundacja może jednak pełnić wyłącznie rolę holdingową i nie będzie miała prawa samodzielnie prowadzić działalności gospodarczej.

Jak to będzie opodatkowane?

Najwięcej emocji budzi sposób opodatkowania fundacji rodzinnej. Świadczenia fundacji na rzecz beneficjentów mają podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Dotyczy to zarówno przekazywania mienia wniesionego przez fundatora do fundacji, jak i dochodów z tego majątku oraz jego surogatów. W przypadku transferów dla najbliższej rodziny fundatora – przewidziane jest zwolnienie podatkowe na podobnych zasadach, jakie funkcjonują obecnie.

Gorzej sytuacja będzie się miała w odniesieniu do nowych zysków wygenerowanych przez fundację. Będzie ona bowiem opodatkowana 19% podatkiem dochodowym od osób prawnych. Oznacza to brak możliwości skorzystania z prewencyjnej 9% stawki CIT. Projekt nie przewiduje również zwolnienia z podatku dochodowego w przypadku otrzymywania przez fundację dywidend od spółek, w których fundacja posiada akcje i udziały. Samo wniesienie majątku przez fundatora do fundacji ma być podatkowo neutralne.

Co dalej z projektem?

Konsultacje społeczne projektu ustawy potrwają jeszcze przez najbliższy miesiąc. Według założeń projekt ustawy może trafić do parlamentu w drugiej połowie 2021 r. a ustawa wejść w życie na początku 2022 r.