Podział transgraniczny i wyodrębnienie

Podział transgraniczny oraz podział przez wyodrębnienie mają wejść do polskiego porządku prawnego. Termin implementacji dwóch dyrektyw europejskich poruszających ww. kwestie przypada na przyszły rok. Ministerstwie Sprawiedliwości już pracuje nad projektem.

Unia chce podziału transgranicznego

Podział transgraniczny ma wejść do polskiego porządku prawnego. Dyrektywa 2019/2121 nałożyła obowiązek wdrożenia tego typu procedury na wszystkich członków Unii Europejskiej. Przepisy wspólnotowe zmierzają ku wprowadzeniu jednolitych ram prawnych dla przekształceń i podziałów transgranicznych oraz zmian dotyczących połączeń transgranicznych. O ile połączenia transgraniczne formalnie już są możliwe, o tyle procesy podziału podmiotów z różnych krajów będą swoistym nowym.

Podział transgraniczny otwierać będzie wiele nowych, ciekawych możliwości. Przede wszystkim powinien on ułatwić ekspansję spółek poza rynek krajowy. Przeprowadzenie tego procesu pozwoli poddać część działalności spółki pod reżim prawa obcego, co może okazać się korzystne z przyczyn administracyjnych, gospodarczych czy podatkowych. Niemniej jednak, ustawodawca musi przemyśleć wiele aspektów takiego procesu. Trzeba bowiem wziąć pod uwagę m.in. sytuację wspólników mniejszościowych, wierzycieli czy pracowników zaangażowanych w wydzielaną część spółki.

Transgraniczna ucieczka

Jak czytamy z opisu projektu ministerialnego, implementacja dyrektywy będzie również służyła wdrożeniu prawa do przeniesienia siedziby spółki z jednego państwa członkowskiego do drugiego bez konieczności jej likwidacji. Chodzi o wdrożenie zasady, którą poruszył Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-106/16 dotyczącej polskiej spółki. Zagadnienie jest o tyle ciekawe, że de facto sprowadza się do możliwości swobodnego wyboru jurysdykcji prawnej spośród wszystkich krajów UE.

Podział przez wyodrębnienie

Inną ciekawą zmianą, którą przyniesienie implementacja dyrektywy ma być wprowadzenie instytucji podziału przez wyodrębnienie. Co istotne, nowy proces reorganizacyjny dotyczyć będzie zarówno postępowań transgranicznych jak i czysto krajowych. Podział przez wyodrębnienie polegać będzie na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną w zamian za udziały lub akcje spółki wyodrębnianej, które obejmuje spółka dzielona.

Obecnie kodeks spółek handlowych przewiduje jedynie podział przez wydzielenie. W przeciwieństwie do wydzielenia – wyodrębnienie skutkować będzie nabyciem udziałów/akcji przez spółkę dzieloną. Dochodzi wobec tego do utworzenia spółki zależnej – relacji o charakterze pionowym. W praktyce, podział przez wyodrębnienie spełni tę samą funkcję, jaką obecnie osiąga utworzenie spółki i zasilenie jej aportem w postaci części przedsiębiorstwa. Jeżeli nowe przepisy zapewnią spółce wyodrębnianej następstwo prawne – będziemy mieli do czynienia z prawdziwą rewolucją jakościową.

Elektronizacja przede wszystkim

Równolegle, implementacji podlega dyrektywa 2019/ 1151. Jej celem z kolei jest wprowadzenie szerszego udziału instrumentów elektronicznych w procesach reorganizacyjnych. Miejmy jednak nadzieję, że elektronizacja będzie ułatwieniem, a nie paraliżem systemu, jakim było ucyfrowienie wniosków do KRS.

Z opisem prac legislacyjnych można zapoznać się tutaj. Termin implementacji dyrektyw przypada na 2023 r.