Reasumpcja kontroli podatkowej?

Organ podatkowy będzie mógł nawet po latach wrócić do sprawa badanych w ramach kontroli podatkowej. Zgodnie z proponowanym w ramach Polskiego Ładu przepisem, pomyślnie zakończeni kontrola podatkowa nie będzie dawała podatnikom żadnych gwarancji.  Postępowania będzie można wszczynać nawet po latach od zakończenia kontroli.

Przedawnienie prawa do wszczęcia postępowania podatkowego

W obecnie obowiązujących przepisach funkcjonuje instytucja nazwana przez naczelny sąd administracyjny przedawnieniem prawa do wszczęcia postępowania podatkowego. W jej świetle, organ powinien wszcząć postępowanie podatkowe w ciągu 6 miesięcy od zakończenia kontroli, w czasie której ujawniono nieprawidłowości. W efekcie, jeżeli podatnik zgłosi zastrzeżenia do protokołu kontroli, a organ podatkowy nie podejmie w terminie postępowania – można przyjąć, że fiskus zgodził się ze stanowiskiem podatnika. Dzięki temu rozwiązaniu, podatnik może „spać spokojnie” i traktować sprawę jako wyjaśnioną.

W aktualnym stanie prawnym sześciomiesięczny termin na wszczęcie postępowania może być przekroczony w sytuacji gdy:

  1. podatnik dokona ponownej korekty deklaracji, w której nie zostaną uwzględnione nieprawidłowości ujawnione w kontroli podatkowej lub
  2. organ podatkowy otrzyma informacje od organów podatkowych lub od innych organów, uzasadniające wszczęcie postępowania podatkowego.

„W przepisie art. 165b § 3 pkt 2 O.p. chodzi o otrzymanie „nowej informacji” po zakończeniu kontroli podatkowej. Powinny to być informacje, których kontrolujący nie ujęli uprzednio w protokole kontroli, a zatem informacje nieznane dotąd kontrolującym, Przy czym owa „nowa informacja” uzasadniająca wszczęcie postępowania podatkowego powinna wiązać się z podatkiem, w przedmiocie którego była przeprowadzana kontrola podatkowa oraz powinna mieć wpływ na wysokość określonego w decyzji podatku, co oznacza, że informacja ta może odnosić się zarówno do sfery faktycznej, jak i prawnej już skontrolowanego podatku.”

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 8 kwietnia 2021 r. I SA/Op 79/21

Reasumpcja kontroli?

Nowy przepis art. 165b § 4 Ordynacji Podatkowej wprowadzi kolejne wyjątki od wspomnianego wyżej terminu 6 miesięcy. Organ podatkowy będzie mógł w każdym czasie wszcząć postępowanie podatkowe, w sprawie, w której przeprowadzono kontrolę podatkową w trzech nowych przypadkach:

  1. jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie wydania decyzji z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania,
  2. jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie wydania decyzji z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści lub
  3. jeżeli z żądaniem wszczęcia zwrócił się Szef Krajowej Administracji Skarbowej.

Postępowanie podatkowe ma być jednak nakierowane na wykrycie naruszenia klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. W związku z tym, co do zasady, powinno zostać umorzone gdy takich podstaw fiskus nie znajdzie.

Podatnik w niepewności?

Wprowadzenie nowego przepisu zwiększy niepewność po stronie podatników. Dotychczas pomyślne zakończenie kontroli i brak dalszych działań po stronie fiskusa dawały podatnikowi pewną gwarancję co do prawidłowości swojego postępowania. Art. 165b par. 4 Ordynacji Podatkowej pozwoli fiskusowi wracać do zamkniętych spraw i doszukiwać się nielegalnych praktyk unikania opodatkowania. Jedynym ograniczeniem czasowym będzie 5-letni okres przedawnienia zobowiązania podatkowego.