Spółka matka nie rozliczy kosztów pokrytych za spółki córki

Grupa kapitałowa coraz bardziej dominuje w polskim krajobrazie. Nic dziwnego, efekt skali często przekłada się na sukces gospodarczy. Wraz z konsolidacją biznesu pojawiają się jednak problemy podatkowe dotyczące rozliczeń wewnątrzgrupowych. Ostatnie orzeczenie NSA pokazuje, że czynności w ramach grupy kapitałowej warto zawczasu przemyśleć.

Czego dotyczyła sprawa?

Problem, którym zajmowały się sądy administracyjne dotyczył reorganizacji struktury najmu lokali w ramach grupy kapitałowej. Na czele przedmiotowej grupy kapitałowej stoi Bank, który wynajmuje powierzchnie biurowe na rzecz swoich spółek zależnych. Koszt tego najmu okazał się jednak zbyt wysoki, co zrodziło pomysł ulokowania całej grupy pod jednym adresem. W związku z tym Bank zawał umowę z właścicielem obiektu, który miał stać się nową siedzibą grupy kapitałowej. Relokacja miała zredukować koszty najmu i w konsekwencji przynieść korzyść dla całej grupy.

Planowana reorganizacja rodziła jednak obawy, że dotychczasowy wynajmujący będzie żądał odszkodowania od spółek zależnych banku za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu. Wobec tego Bank planował zapłatę na rzecz spółki zależnej świadczenia pieniężnego, które miałoby pokryć kwotę odszkodowania oraz innych wydatków niezbędnych do relokacji.  Bank wystąpił o interpretację podatkową z pytaniem, czy wspomniane świadczenie może wrzucić w koszty.

Co na to organy?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze stanowiskiem banku. Wobec tego bank zaskarżył interpretację do sądu. W I instancji WSA w Warszawie przychylił się do zdania banku. Sąd przyznał, że między świadczeniem banku a jego przychodami istnieje związek. Bank ma bowiem prawo realizować własny cel gospodarczy, podejmując decyzje strategiczne Z perspektywy banku istotne jest to, że planowana reorganizacja ma przynieść wymierne korzyści dzięki efektowi skali, oszczędności w zakresie kosztów zarządzania najmowaną nieruchomości czy możliwości zastosowania nowych rozwiązań proekologicznych.

Tym razem jednak KIS zaskarżył wyrok WSA. W drugiej instancji NSA odrzucił tok rozumowania WSA i przyznał rację fiskusowi. Zdaniem sądu odwoławczego, do kosztów uzyskania przychodu nie można zaliczać wydatków poniesionych za inną spółkę na mocy dobrowolnej umowy. Kosztami uzyskania przychodu nie mogą być „cudze” wydatki, poniesione „w sensie ekonomicznym” z uwagi na posiadane udziały czy akcje w innych spółkach.

Koszty uzyskania przychodów danego podatnika nie mogą stanowić wydatków innego podmiotu i nie mogą być związane z przychodami bądź działalnością innych podmiotów.(…) Nie sposób zaakceptować sytuacji w której, przychód i korzyści wystąpią u spółki zależnej, a koszty uzyskania przychodu zostaną rozliczane z przychodami banku, będącego innym podatnikiem.

Uzasadnienie Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 2021 r. sygn. akt II FSK 914/21

Grupa kapitałowa powinna podwójnie uważać

Powyższe stanowisko sądu pokazuje, że przy transakcjach wewnątrzgrupowych należy zachować szczególną ostrożność. Skutki podatkowe podejmowanych operacji nie są bowiem intuicyjne. Na domiar złego,  rozliczenia między podmiotami powiązanymi zawsze wzbudzają szczególną podejrzliwość fiskusa.

Z całością wyroku można zapoznać się tutaj.