Doradca podatkowy nie ujawni schematu MDR

Doradca podatkowy nie ujawni schematu MDR – tak wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego. TK orzekł, że przepisy dotyczące obowiązku raportowania schematów podatkowych przez doradców podatkowych godzą w istotę tajemnicy zawodowej i przez naruszają konstytucję. Ustawowe rozwiązania wpływające na tajemnicę zawodową muszą być szczególnie precyzyjnie przygotowane.

Niechciane MDR

MDR (z ang – Mandatory Disclosure Rules) to zespół regulacji prawnych nakładających obowiązek ujawniania fiskusowi planowanych schematów podatkowych. Polskie przepisy Ordynacji Podatkowej w tym zakresie są wyjątkowo nieprecyzyjne oraz szerokie, co powoduje mnóstwo wątpliwości co do tego, co należy traktować jako schemat podatkowy. Niejasności dotyczące regulacji zgłaszane były od samego początku istnienia, a nawet na etapie prac projektowych.

Szczególnie kontrowersyjną częścią regulacji jest nałożony na przedstawicieli zawodów zaufania publicznego obowiązek raportowania schematów dotyczących ich klientów. Ustawa podatkowa wprost przewidywała mechanizm wyłączający tajemnicę zawodową, co w ocenie samorządów zawodowych traktowane było jako zamach na podstawowe ich funkcjonowania

TK po stronie doradców podatkowych

Krajowej Izbie Doradców Podatkowych udało się wygrać przed Trybunałem Konstytucyjnym bitwę dotyczącą raportowania schematów podatkowych. TK orzekł niekonstytucyjność przepisów, które tworzą wobec doradców podatkowych objętych tajemnicą zawodową obowiązek przekazywania informacji. Orzeczenie zapadło jednogłośnie co dodatkowo podkreśla rangę problemu.

Przepisy modyfikujące instytucję tajemnicy zawodowej muszą być analizowane pod względem proporcjonalności naruszenia przez nie praw i wolności konstytucyjnie chronionych. Potencjalna ochrona zasady równowagi budżetowej nie może stanowić usprawiedliwienia do stanowienia dowolnych przepisów ingerujących w prawo do tajemnicy komunikowania się oraz autonomii informacyjnej będącej integralną częścią prawa do prywatności. – komunikat prasowy TK

Trybunał w komunikacie prasowym dotyczącym wyroku podkreśla, że Wszelkie wyłączenia lub zwolnienia w przedmiocie tajemnicy zawodowej przedstawicieli zawodów zaufania publicznego powinny mieć charakter systemowy oraz muszą zostać sformułowane w sposób dostatecznie określony. Potencjalna ochrona zasady równowagi budżetowej nie może stanowić usprawiedliwienia do stanowienia dowolnych przepisów ingerujących w prawo do tajemnicy komunikowania się oraz autonomii informacyjnej będącej integralną częścią prawa do prywatności.

Warto zwrócić uwagę na to, że również instytucje unijne wypowiadają się w temacie konfliktu MDR z tajemnicą zawodową. Trybunał Sprawiedliwości UE w 2022 r. orzekł nieważność belgijskich przepisów w zakresie, w jakim nakładają na objętego tajemnicą zawodową adwokata obowiązek bezzwłocznego powiadomienia każdego innego pośrednika (który nie jest jego klientem) o ciążących na nim obowiązkach w zakresie raportowania schematów podatkowych.