Fundacja rodzinna nie przystąpi do spółki cywilnej

Zdaniem WSA w Łodzi, fundacja rodzinna nie może prowadzić działalności poprzez przystąpienie do spółki cywilnej. Pomimo tego, że uczestnictwo fundacji rodzinnej w spółkach osobowych i podobnych zostało przewidziane w ustawie, sąd potraktował spółkę cywilną za instytucję o zupełnie innym charakterze. Co więcej, sądu nie przekonał również fakt, iż spółka cywilna miała się zajmować działalnością dozwoloną dla samej fundacji rodzinnej tj. dzierżawą nieruchomości.

Fundacja rodzinna tylko inwestorem pasywnym

Fundacja rodzinna to osoba prawna, która zasadniczo została zaprojektowana do prowadzenia działalności pasywnej. Przepisy ustawy przewidują konkretny katalog działań, którymi fundacja rodzinna może się zajmować. Wykroczenie poza ten katalog wiąże się z dosyć dotkliwą sankcją po stronie fundacji rodzinnej. Przepisy podatkowe nakazują w takim wypadku zapłacić sankcyjny, 25 proc podatek dochodowy.

Jak to zwykle bywa, nie wszystkie przepisy dotyczące dopuszczalnej działalności fundacji są jednoznaczne. Biorąc pod uwagę to, że w grę wchodzi wysoka stawka sankcyjna, w obszarze tych niejednoznaczności firmy prowadzą polemikę z fiskusem na temat tego, co jest dopuszczalne, a co nie. Dla przykładu, ostatnie rozstrzygnięcia WSA wskazują na to, że fundacja rodzinna może trudnić się najmem krótkoterminowym, mimo iż fiskus próbował podciągnąć to pod niedozwoloną dla fundacji działalność hotelarską.

Jeden z przepisów pozwala fundacji rodzinnej na przystępowanie i uczestniczenie w spółkach handlowych i podmiotach o podobnym charakterze. Pytanie, czy w tym katalogu mieści się także spółka cywilna?

Fundacja rodzinna może być wspólnikiem, ale nie spółki cywilnej

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi – spółka cywilna nie jest podmiotem podobnym do spółki handlowej. W ocenie WSA, spółka cywilna, w odróżnieniu od spółek handlowych, nie jest odrębnym podmiotem prawnym. Nie posiada własnego majątku ani nie zaciąga swoich zobowiązań. Nadto, fakt, że spółka cywilna, której wspólnikiem jest fundacja rodzinna nie będzie płacić podatku CIT (w przeciwieństwie do spółki jawnej) również ma znaczenie. W konsekwencji, dochody jakie fundacja rodzinna uzyskuje z tytułu bycia wspólnikiem spółki cywilnej zostałyby objęte sankcyjną stawką 25 proc CIT.

Co ciekawsze, w stanie faktycznym, o którym rozstrzygał sąd – spółka cywilna miała trudnić się dzierżawą nieruchomości. Dzierżawa i najem nieruchomości to obszar działalności dopuszczalny dla fundacji rodzinnych. Niemniej jednak, nawet to nie okazało się przekonujące dla sądu. Przystąpienie do innego podmiotu, niezależnie od rodzaju działalności fundacji rodzinnej prowadzonej w jego ramach, wykracza poza zakres określony w przepisach ustawy. Oznacza to, że nie ma problemu by fundacja sama zajmowała się dzierżawą nieruchomości, natomiast prowadzenie takiej działalności poprzez spółkę cywilną jest już niedopuszczalne.

Sprawa ma charakter zdecydowanie precedensowy. Posługiwanie się nieprecyzyjnym pojęciami w ustawie o fundacjach rodzinnych (podmiot podobny do spółki handlowej) powoduje, że wszędzie tam, gdzie działamy w obszarach szarości – potrzebna jest indywidualna interpretacja podatkowa. Niestety, takie są problemy młodości fundacji rodzinnej.