Jak koronawirus i specustawa wpłyną na przedsiębiorców?

Koronawirus doczekał się swojej specustawy. Szczególne rozwiązania prawne mogą nakładać na przedsiębiorców nietypowe obowiązki lub ograniczenia w celu zwalczania rozprzestrzeniania się epidemii. Szczególną formą ingerencji w sposób funkcjonowania przedsiębiorców są polecenia wydawane przez określone organy administracyjne i nakładające obowiązki związane z przeciwdziałem COVID-19.

Polecenia Premiera

Specustawa przyznała Prezesowi Rady Ministrów uprawnienie do wydania na wniosek wojewody i po poinformowaniu Ministra Gospodarki poleceń wszelkim przedsiębiorcom, osobom prawnym i tzw. ułomnym osobom prawnym (np. spółkom jawnym). Polecenia te są wydawane w drodze decyzji administracyjnej, podlegają one natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich doręczenia lub ogłoszenia oraz nie wymagają uzasadnienia. Co szczególnie istotne, polecenia mogą być wydawane nie tylko pisemnie, ale także ustnie, telefonicznie lub za pomocą środków elektronicznych lub innych środków łączności. Ślad po poleceniu powinien zostać jedynie utrwalony w aktach w formie protokołu lub adnotacji.

Wykonanie zadań nałożonych poleceń powinno jednak nastąpić na mocy umowy zawartej z przedsiębiorcą przez właściwego wojewodę i zostać sfinansowane ze środków budżetu państwa (niemniej jednak, prace przygotowawcze do realizacji nałożonych zadań – prace planistyczne – następują na koszt przedsiębiorcy). Warto zauważyć, że odmowa podpisania umowy nie ma większego sensu, gdyż w takim wypadku obowiązek wykonania polecenia wymuszany jest bezpośrednio na podstawie decyzji administracyjnej.

face-mask-4890115_1920

Polecenia i zalecenia Inspekcji Sanitarnej

Dzięki Specustawie Główny Inspektor Sanitarny lub działający z jego upoważnienia państwowy wojewódzki inspektor sanitarny mogą wydawać osobom prawnym, osobom fizycznym i tzw. ułomnym osobom prawnym (np. spółkom jawnym) indywidualne decyzje nakładające  m.in. obowiązki podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych i udzielania o nich informacji w tym zakresie, a także współdziałania z innymi organami administracji publicznej oraz organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Polecenia GIS, podobnie jak polecenia Premiera, podlegają natychmiastowemu wykonaniu, nie wymagają uzasadnienia i mogą być wydawane ustnie. Odwołanie od otrzymanego polecenia można wnieść w krótki termin 2 dni roboczych.

Koronawirus może być jednak zwalczany także w bardziej powszechny sposób. Oprócz indywidualnych poleceń Główny Inspektor Sanitarny może publikować powszechne zalecenia i wytyczne, do których mają obowiązek stosować się wszystkie osoby przebywające na terytorium Polski. Zalecenia będą publikowane nie tylko w oficjalnych Biuletynach Informacji Publicznej, ale również m.in. w radiu i telewizji publicznej oraz w środkach komunikacji publicznej.

Polecenia Wojewody

Na mocy Specustawy wojewodowie uzyskali kompetencję do wydawania poleceń obowiązujących wszystkie organy administracji rządowej działające w województwie i państwowe osoby prawne, organy samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne oraz samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Polecenia te podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

Polecenia wojewody dotyczą podmiotów państwowych i w związku z tym bezpośrednio nie dotkną większości przedsiębiorców. Wpływ może być jednak pośredni – gdyż polecenie wojewody może uruchomić szereg działań przez organy państwowe np. przez Inspekcję Sanitarną, których skutki mogą odczuć wszystkie podmioty gospodarcze.