Minimalny podatek dochodowy: Sprawdź już dziś, czy Twoja firma jest na celowniku!

Od 1 stycznia 2024 roku w Polsce obowiązuje minimalny podatek dochodowy od osób prawnych. Podatnicy będą zobowiązani po raz pierwszy zapłacić go w terminie złożenia zeznania podatkowego
CIT-8, czyli do końca trzeciego miesiąca roku następującego po roku podatkowym. Tym samym, pierwsze rozliczenia podatku minimalnego będą dotyczyć dochodów za rok 2024, a termin zapłaty przypada na marzec 2025 roku (mowa tu o podatnikach, których rok podatkowy równy jest rokowi kalendarzowemu).

Dlaczego wprowadzono minimalny podatek dochodowy?

Celem podatku jest przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania przez przedsiębiorstwa, które wykazują bardzo niskie dochody lub straty z działalności operacyjnej. Ma on również wyrównywać warunki konkurencji między firmami lokalnymi a przedsiębiorstwami wchodzącymi w skład międzynarodowych grup kapitałowych stosujących często agresywną optymalizację podatkową, np. poprzez transfer zysków do rajów podatkowych, czy do innych jurysdykcji, które oferują korzystniejsze warunki opodatkowania podatkiem dochodowym.

Kto zapłaci podatek minimalny?

Minimalny podatek dochodowy skierowany jest do spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, podlegających opodatkowaniu od całości swoich dochodów. Dotyczy to m.in. spółek z o.o., spółek akcyjnych, prostych spółek akcyjnych, spółek komandytowych i komandytowo-akcyjnych, a także podatkowych grup kapitałowych. 

Podatek minimalny jest naliczany w dwóch przypadkach, tj. gdy:

1. spółka ponosi stratę z działalności operacyjnej (przychody inne niż zyski kapitałowe),
2. dochód z działalności operacyjnej stanowi mniej niż 2% przychodów z tej działalności.

Wyłączenia z obowiązku zapłaty obejmują m.in. przedsiębiorstwa rozpoczynające działalność przez pierwsze trzy lata podatkowe, małych podatników, firmy wykazujące spadek przychodów o co najmniej 30% w stosunku do poprzedniego roku oraz podmioty postawione w stan upadłości, likwidacji lub objęte postępowaniem restrukturyzacyjnym. Zwolnienia obejmują również spółki z określonych branż, takich jak transport międzynarodowy czy działalność lecznicza, oraz fundacje rodzinne.

Jak obliczyć podatek?

Stawka podatku wynosi 10% podstawy opodatkowania, która obejmuje sumę wartości:

1. kwoty odpowiadającej 1,5% wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym;
2. poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych kosztów finansowania dłużnego;
3. kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych:
   a. usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze,
   b. wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7,
   c. przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze

– w części, w jakiej koszty te łącznie w roku podatkowym przekraczają o 3 000 000 zł kwotę obliczoną według wzoru, o którym mowa w art. 24ca ust. 3 pkt 4 ustawy o CIT.

Przepisy umożliwiają wybór uproszczonej metody obliczania podstawy opodatkowania. W tym przypadku wynosi ona 3% przychodów operacyjnych, co może być korzystne dla przedsiębiorców z wysokimi kosztami finansowania lub usług niematerialnych. Należy jednak poinformować o wyborze tej metody w zeznaniu CIT-8.

Choć pierwsze rozliczenie podatku przypada dopiero na marzec 2025 roku, warto już dziś sprawdzić, czy nowe przepisy mogą objąć danego podatnika. Ocena wskaźników, takich jak rentowność operacyjna czy poziom kosztów usług niematerialnych i finansowania dłużnego, pozwoli lepiej przygotować się do potencjalnych obowiązków. Jeśli podatnik CIT ponosi straty lub wykazuje dochód niższy niż 2% przychodów operacyjnych, przeanalizowanie sytuacji finansowej i dostosowanie strategii może okazać się niezbędne.

Autor: Marlena Rypel – konsultant podatkowy SZiP TAX