Podział spółki przez wyodrębnienie

Podział spółki przez wyodrębnienie jest nową formą reorganizacji prawnej. Podział przez wyodrębnienie jest podobny do podziału przez wydzielenie, ale pozwala na przeniesienie majątku w dół struktury korporacyjnej (do spółki córki) zamiast w bok (do spółki siostry). Dzięki nowej formie reorganizacji można lepiej uporządkować biznes, korzystając z dobrodziejstwa pełnego następstwa prawnego.

Podział przez wyodrębnienie a podział przez wydzielenie?

We wrześniu ubiegłego roku weszły w życie długo wyczekiwane przepisy dotyczące podziału przez wyodrębnienie. Miałem okazję przyglądać się na łamach Spółki z Górnej Półki całemu procesowi legislacyjnemu. Warto podsumować sobie nową instytucję i jej rolę w procesach reorganizacyjnych. Nowa forma podziału rozwiązuje bowiem wiele problemów, które do tej pory napotykaliśmy.

Dotychczas polskie przepisy prawa przewidywały jedynie podział przez wydzielenie. Ten proces pozwalał na wyjęcie fragmentu działalności ze spółki i przeniesienie go do innego podmiotu. Udziały w spółce „obdarowanej” majątkiem spółki dzielonej, dostawali właściciele spółki dzielonej. W konsekwencji spółka dzielona i spółka wdzielana stawały się spółkami siostrami. Wizualnie rzecz ujmując, podział przez wydzielenie ma charakter poziomy.

Podział przez wyodrębnienie przebiega natomiast w układzie pionowym. Udziały w spółce „obdarowanej” majątkiem spółki dzielonej dostaje właśnie ta spółka. W efekcie spółka dzielona staje się spółką matką względem spółki, do której majątek jest wyodrębniany. Wyodrębnienie również może nastąpić do podmiotu, który już istnieje jak i do spółki, która dopiero powstanie.

Podział przez wyodrębnienie, czy aport?

Dotychczas spółki, które chciały przenieść część swojej działalności do podmiotu zależnego mogły to zrobić za pomocą aportu. Procedura polegała na podwyższeniu kapitału zakładowego spółki docelowej i wniesieniu do niej wkładu niepieniężnego (aportu) w postaci fragmentu prowadzonej działalności gospodarczej. Taki proces teoretycznie mógł nastąpić dosyć szybko (nierzadko jednym aktem notarialnym). Jego naczelną wadą był jednak brak następstwa prawnego po stronie spółki otrzymującej aport. Spółka ta nie przejmowała wprost praw i obowiązków wynikających z umów czy uprawnień administracyjnych. Wniesienie aportu wiąże się z koniecznością pozyskania zgód kontrahentów na cesje umów, jak i również uzyskania licencji, koncesji i zezwoleń.

W niektórych procesach nie stanowi to problemu. Zdarza się jednak, że pozyskanie takich zgód (np. banków) czy uzyskanie nowych zezwoleń administracyjnoprawnych nie wchodzi w rachubę. Podział przez wyodrębnienie stanowi nowe narzędzie pozwalające uniknąć tego typu przeszkód. Spółka przejmująca wstępuje bowiem automatycznie z dniem podziału w prawa i obowiązki spółki dzielonej określone w planie podziału. O ile ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi nie stanowi inaczej na spółkę przejmującą przechodzą z dniem wyodrębnienia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej.

Podział przez wyodrębnienie może okazać się niezbędnym elementem procesów reorganizacyjnych w spółkach. Pozwala on uniknąć problemów jakie naturalnie występowały przy procedurze wniesienia działalności spółki aportem do podmiotu zależnego. Podział przez wyodrębnienie może okazać się szczególnie przydatny, jeżeli przygotowujemy część biznesu do jej sprzedaży.