Ramy podatkowe fundacji rodzinnej
Ustawodawca wprowadził dość precyzyjne ograniczenia dotyczące celów, jakim ma służyć fundacja rodzinna. Na tych założeniach oparto również jej model opodatkowania, o którym pisaliśmy wcześniej. Wyjście poza określone ramy działalności może prowadzić do bolesnego podatku.
Zakres działalności fundacji rodzinnej
Z założenia fundacja rodzinna powinna pełnić funkcję pasywnego inwestora, co oznacza, że nie powinna angażować się w aktywną działalność gospodarczą. Zgodnie z ustawą, fundacja rodzinna może zajmować się działalnością polegającą na:
- zbywaniu mienia, o ile nie zostało ono nabyte wyłączenie w celu dalszego zbycia (choć spekulacja jest dopuszczalna w odniesieniu do instrumentów finansowych, praw udziałowych itp.);
- najmie, dzierżawie lub udostępnianiu mienia do korzystania na innej podstawie;
- przystępowaniu do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju lub za granicą, a także uczestnictwie w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
- nabywaniu i zbywaniu papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze; udzielaniu pożyczek spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały lub akcje, spółkom osobowym, w których uczestniczy jako wspólnik oraz beneficjentom;
- obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej.
Jeśli fundacja rodzinna prowadzi gospodarstwo rolne, może również – w ograniczonym zakresie – zajmować się przetwórstwem produktów rolnych i prowadzeniem gospodarki leśnej.
Jak więc widać, fundacja rodzinna nie zastępuje spółek czy też innych form prowadzenia biznesu. Bliżej jest jej do funduszu inwestycyjnego aniżeli typowego uczestnika obrotu gospodarczego.
Sankcja za przekroczenie dopuszczalnego zakresu działalności
To, czym zajmuje się fundacja, ma kluczowe znaczenie dla jej sytuacji podatkowej. Jeśli działalność fundacji mieści się w ustawowych granicach, nie zapłaci ona podatku CIT od bieżących dochodów, a obowiązek podatkowy pojawi się dopiero w momencie wypłaty środków beneficjentom – wtedy w wysokości 15%.
Jeśli jednak fundacja podejmie działania wykraczające poza dozwolony zakres, zostanie potraktowana jak zwykły podatnik CIT i objęta 25-procentową stawką podatku dochodowego od osób prawnych. Taka stawka ma charakter sankcyjny – ma zniechęcać do nadużywania formy fundacji rodzinnej dla innych celów niż te przewidziane w ustawie. Co więcej, dochody z takiej działalności mogą zostać dodatkowo opodatkowane przy ich przekazywaniu beneficjentom.