Ulga na robotyzację może być stosowana także do inwestycji dokonanych przed wejściem w życie nowych przepisów. Istotny jest moment ujęcia wydatku jako kosztu uzyskania przychodu.
Istota ulgi na robotyzację
Ulga na robotyzację pozwala efektywnie obniżyć dochód do opodatkowania o 150 proc. wydatków na robotyzację. 100 proc. rozpoznajemy jest tradycyjnie jako koszty uzyskania przychodu. Dodatkowe 50 proc. odliczamy od podstawy opodatkowania właśnie dzięki uldze.
Ulga odnosi się do kosztów związanych z inwestycjami w robotyzację. W grę wchodzi nie tylko zakup lub leasingowanie robotów. Ulga obejmuje także urządzenia peryferyjne oraz służące bezpieczeństwu pracy (np. czujniki, sterowniki, bariery itp.). Ulgę można także stosować do nabywania wartości niematerialnych i prawnych (głównie oprogramowania) niezbędnego do korzystania z robotów czy nawet usług szkoleniowych.
Ulga na robotyzację weszła w życie 1 stycznia 2022 r. Niemniej jednak, interpretacje Krajowej Informacji Skarbowej wskazują na możliwość jej stosowania także do inwestycji dokonanych przed tą datą. Jak wskazuje fiskus, kluczowy jest moment kwalifikowania danego wydatku jako koszty uzyskania przychodu. Jest to szczególnie istotne, gdy przedmiotem inwestycji są środki trwałe. W takim wypadku ulgę można zastosować do odpisów amortyzacyjnych odnoszonych w koszty w trakcie obowiązywania ulgi. Nie ma znaczenia to, że środek trwały nabyto przed 2022 r. Analogiczne podejście zastosował KIS do opłat leasingowych w sytuacji, gdy umowę leasingu zawarto jeszcze przed wejściem w życie ulgi.
Fiskus potwierdził również możliwość zastosowania ulgi do zaliczki zapłaconej przed wejściem w życie przepisów. Ponownie rozstrzygający jest moment ujęcia wydatku jako kosztu uzyskania przychodu. Zaliczka zapłacona przed dostawą produktu takim kosztem jeszcze nie jest.
Podatkowy remanent
Jak więc widać, warto przyjrzeć się dokonanym inwestycjom pod kątem skorzystania z ulgi. Być może sprzęty nabyte przed 2022 r. też mogą zredukować obciążenia podatkowe. Oszczędności mogą być naprawdę spore, a stanowisko fiskusa jest przychylne.
Korzystanie z IP BOX przez programistów budzi wiele kontrowersji. Z jednej strony preferencyjna, 5-proc stawka podatku dochodowego jest bardzo atrakcyjna. Z drugiej – stanowisko fiskusa nie daje pewności, czy ulga jest rozliczana poprawnie.
W czym tkwi problem?
IP BOX to ulga podatkowa
umożliwiająca stosowanie niższej, 5-proc stawki podatku do kwalifikowanego
dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Do tego rodzaju
IP może należeć np. autorskie prawo do programu komputerowego o ile
przedmiot ochrony prawnoautorskiej został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony
przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności
badawczo-rozwojowej.
Tutaj zaczynają się zasadnicze
schody związane z IP BOX. Ustawy podatkowe definiują działalność
badawczo-rozwojową jako działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub
prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu
zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia
nowych zastosowań. Zarówno pojęcia badań naukowych jak i prac rozwojowych
również zostały zdefiniowane ustawowo:
Badania naukowe oznaczają:
Badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne; lub
Badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń
Prace rozwojowe oznaczają zaś działalność obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Powyższe definicje są dosyć skomplikowane jednak mają pewien wspólny mianownik – powinny zmierzać do zwiększenia zasobów wiedzy oraz ich wykorzystania do tworzenia nowych zastosowań. Kwestia ta jest wysoce ocenna i wymaga porównania z aktualnym stanem wiedzy występującym w danej branży. Dlatego, celem uniknięcia ryzyk podatkowych, wielu przedsiębiorców zwracało się z wnioskami o wydanie indywidualnych interpretacji podatkowych.
Praktyka fiskusa
Otrzymując wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej ws. IP BOX fiskus najczęściej zaczyna od zadawania podatnikowi sporej ilości pytań dotyczących stanu faktycznego. Dla przykładu, wydanie świeżej interpretacji z 6 kwietnia 2021 r. (0115-KDIT3.4011.757.2020.3.JG) zostało poprzedzone zadaniem 39 dodatkowych pytań. Pytania ta zmierzały de facto do wymuszenia na wnioskodawcy udzielania informacji w przedmiocie tego, czy prowadzi on działalność badawczo-rozwojową. Innymi słowy, chodziło o to, aby sam podatnik powiedział, czy to, co robi, jest działalnością badawczo-rozwojową.
Podobna taktyka stosowana jest przez fiskus w wielu przypadkach, także wtedy, gdy wydawane interpretacje są korzystne. Przykładowo w interpretacji z 31 marca 2021 r. (0115-KDIT2.4011.14.2021.2.HD) Dyrektor KIS stwierdził, że „samodzielne prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej nie było przedmiotowej interpretacji indywidualnej, bowiem okoliczność ta stanowiła element stanu faktycznego.” Ogólną zasadą zaś jest to, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.
Jasne czy niejasne?
Interpretacja podatkowa, w której odpowiedź na najważniejsze pytanie (czy prowadzę działalność badawczo-rozwojową?) jest udzielana przez samego wnioskodawcę, może okazać się nie mieć żadnego praktycznego znaczenia ochronnego. Przy takich tezach interpretacji, fiskus będzie mógł w toku kontroli samodzielnie, ponownie ocenić, czy prowadzona jest działalność badawczo-rozwojowa. W razie negatywnej oceny, organy skarbowe będą zapewne próbowały przyjąć, że podatnik podał we wniosku o interpretację podatkową odmienny stan faktyczny niż zastano w rzeczywistości.
Taka sytuacja jest bardzo niepokojąca i znacząco zwiększa niepewność prawną związaną z ulgą IP BOX. W pewnym jednak sensie rozumiem Krajową Informację Skarbową. Postępowanie prowadzone na skutek wniosku o udzielenie interpretacji podatkowej jest postępowaniem uproszczonym i to wnioskodawca obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego. Pytanie jednak, gdzie kończy się stan faktyczny, a zaczyna się jego ocena prawna? Przerzucenie na podatnika obowiązku samodzielnego określenia prowadzonej działalności jako badawczo-rozwojowej efektywnie pozbawia możliwości uzyskania interpretacji podatkowej w temacie IP BOX.
Ulga dla
młodych nie należy się programistom. Takie jest stanowisko fiskusa przekazane w
niedawnej interpretacji podatkowej Dyrektora KIS. Zdaniem organu, jeżeli umowa
zawarta z twórcą przewiduje udzielenie licencji, wówczas wynagrodzenie za tę
licencję nie jest objęte ulgą dla młodych. Ulga ta nie dotyczy bowiem
przychodów z praw majątkowych.
Na czym
polega ulga dla młodych?
Od sierpnia
2019 r. w naszym porządku prawnym obowiązuje tzw. ulga dla młodych. Polega ona
na zwolnieniu niektórych przychodów otrzymywanych przez podatnika do 26 roku
życia, do wysokości nieprzekraczającej 85.528 zł w roku podatkowym. Zwolnienie
dotyczy przychodów:
ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy
nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
z umów zlecenia z wynagrodzeniem kwalifikowanym
jako przychód z działalności wykonywanej osobiście,
z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej,
z tytułu odbywania stażu uczniowskiego,
W związku z powyższym ulga ma
charakter podmiotowo-przedmiotowy. Dotyczy ona pewnej kategorii podatników
(osoby poniżej 26 roku życia) oraz niektórych rodzajów przychodów. Zwolnieniu
nie podlega np. przychód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.
Czego dotyczyła interpretacja?
Z wnioskiem o wydanie interpretacji
wystąpiła spółka, która zatrudniała specjalistów na stanowiskach
badacz/programista oraz junior konstruktor. Osoby te zatrudniane były na
podstawie umowy o pracę jak i w ramach umowy zlecenia, które przewidywały iż
wszystkie zadania zlecone w ramach realizacji projektu wykonawca wykonuje na
rzecz zamawiającego zaś zamawiającemu będą przysługiwać wszystkie prawa
własności przemysłowej i prawa autorskie jakie powstaną w związku z realizacją
przez wykonawcę samodzielnie i/lub wspólnie z innymi osobami prac w ramach
niniejszej umowy. W efekcie wykonanie
prac przez zleceniobiorców łączy się z przenoszeniem praw autorskich na
zleceniodawcę i rozliczeniem kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50%
przychodów.
Ponieważ niektóre zatrudniane
osoby nie ukończyły jeszcze 26 roku życia, spółka zwróciła się z zapytaniem,
czy może do takich osób stosować ulgę dla młodych w stosunku do całości
otrzymywanego przez nich wynagrodzenia brutto. Spółka argumentowała, że w
przypadku zawierania umowy zlecenia z twórcą – całość wynagrodzenia
pochodzącego z takiej umowy powinna być kwalifikowana jako przychód z
działalności wykonywanej osobiście. W konsekwencji, całość wynagrodzenia może
być objęta zwolnieniem z PIT.
Co powiedział organ?
Fiskus nie zgodził się ze
stanowiskiem spółki. Zdaniem organu o kwalifikacji do danego źródła przychodu
przesądza treść danej umowy, a nie forma zobowiązania stosunku prawnego (umowa
o dzieło, czy umowa zlecenia). Gdy przedmiotem umowy są prawa autorskie to
przychody z tego tytułu zalicza się do praw majątkowych, bez względu na
podmiot, z którym zawarta została umowa, jak i moment jej zawarcia. W efekcie,
jeżeli dana osoba otrzymuje wynagrodzenie za przeniesienie autorskiego prawa
majątkowego albo udzielenie licencji, to przychód taki jest przychodem z praw
autorskich, a zatem przychodem z praw majątkowych, niezależnie od tego, w jaki
sposób ukształtowane zostały inne elementy stosunku zobowiązaniowego łączącego
strony. W konsekwencji ta część wynagrodzenia która odpowiada wynagrodzeniu za
licencję nie podlega zwolnieniu z PIT.
Czy taka interpretacja ma
sens?
Stanowisko organu jest niezwykle
profiskalne. Co więcej, gdyby próbować przeszczepić stosowaną argumentację poza
problem ulgi dla młodych to mogłaby ona prowadzić do absurdalnych i trudnych do
zaakceptowania skutków. Skoro bowiem przychody z praw autorskich zawsze należy
zaliczać do przychodów z praw majątkowych to pojawia się problem z rozliczaniem
zarobków wszystkich twórców prowadzących działalność gospodarczą. Wydaje się,
że fiskus posunął się nieco za daleko w próbie pozbawienia młodych twórców
dostępu do ulgi podatkowej.
Interpretacja została wydana 24
lutego 2021 r. przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej pod sygnaturą 0115-KDIT2.4011.836.2020.1.MM
Zapowiadana przez Ministerstwo Rozwoju ulga na robotyzację ma wejść w życie już od początku 2021 r. Modernizacja, polepszenie jakości, elastyczności oraz komfortu pracy to efekty, które rząd spodziewa się uzyskać dzięki nowym rozwiązaniom.
Na czym ma polegać ulga?
Ulga ma funkcjonować w podobny sposób jak ulga na badania i rozwój. Ministerstwo wprost wskazuje na to, że konstrukcja ulgi (sposób dokonania dodatkowego odliczenia oraz stworzenie katalogu konkretnych wydatków, na które będzie obowiązywać ulga ) wzorowana była na doświadczeniach z ulgi B+R.
Ulga na robotyzację będzie pozwalała na odliczenie od podstawy opodatkowania 50% kosztów kwalifikowanych związanych z inwestycjami w robotyzację w postaci:
zakupu lub leasingowania nowych robotów i kobotów,
zakupu urządzeń bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP),
szkoleń dla pracowników, którzy będą obsługiwali nowy sprzęt.
Koszty na robotyzację przedsiębiorcy będą mogli odliczyć w ciągu roku podatkowego, a w momencie składania rocznego zeznania podatkowego, dokonają dodatkowego odpisu (tak jak przy uldze na prace badawczo-rozwojowe).
Nowe przepisy dla wszystkich
Wedle deklaracji, wszystkie firmy będą mogły skorzystać z nowych rozwiązań podatkowych, niezależnie od wielkości i branży. Ulga ma dotyczyć zarówno osób fizycznych (podatników PIT), jak i jednostek organizacyjnych uiszczających podatek CIT. Z założenia przepisy powinny wejść w życie 1 stycznia 2021 r. i obowiązywać do końca 2025 r.
Jak zaznacza resort finansów – ulga podatkowa stanowić będzie uzupełnienie ekosystemu działających w Polsce preferencji podatkowych o rozwiązania wspierające otwieranie nowych linii produkcyjnych. Jej zakresem objęty będzie nie tylko zakup nowych robotów przemysłowych, ale także oprogramowania niezbędnego do ich funkcjonowania. Celem makroekonomicznych wprowadzenia przepisów jest dwuipółkrotny wzrost liczby robotów w Polsce, co powinno przełożyć się na wzrost wydajności produkcji i poprawę konkurencyjności krajowej gospodarki na tle rynku globalnego.
Na chwilę obecną szczegółowe rozwiązania prawnopodatkowe nie są znane. Projekt ustawy ma trafić do sejmu w bliżej nieokreślonym terminie – jesienią. Z oficjalnym komunikatem można zapoznać się tutaj.
Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia w sprawie nowych preferencji stosowanych w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. Celem dokumentu jest ułatwienie stosowania przepisów podatkowych zawartych w kolejnych odsłonach tarczy antykryzysowej.
Poszczególne ustawy wprowadzane w ramach tzw. tarczy antykryzysowej przewidywały szereg nowych rozwiązań podatkowych. Celem tych przepisów było wdrożenie różnego rodzaju ulg dla przedsiębiorców szczególnie zmagających się ze skutkami koronawirusa. Z uwagi jednak na pośpiech legislacyjny i skalę nowelizacji, stosowanie z tych instytucji budziło wiele wątpliwości oraz rodziło szereg praktycznych problemów.
Jak zapewnia Ministerstwo, objaśnienia stanowią wynik spotkań i warsztatów z przedstawicielami biznesu, a także kontaktów i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Dokument został wydany w trybie Rozdziału 1a Ordynacji Podatkowej co oznacza, że zastosowanie się do ich treści powodować będzie objęcie podatnika ochroną prawno-podatkową podobną do tej, jaką zapewniają indywidualne interpretacje podatkowe. Warunkiem jest jednak to, aby stan faktyczny danego podatnika był zbieżny z tym opisanym w objaśnieniach.
Objaśnienia obejmują szeroki katalog zagadnień dotyczących podatku dochodowego, podatku od towarów i usług jak i podatku od spadków i darowizn. Z objaśnień dowiemy się jak rozliczać darowizny na walkę z pandemią COVID-19, czy w jaki sposób wydatki okołoepidemiczne można zaliczać do kosztów uzyskania. Szczególną uwagę warto poświęcić sekcji dotyczącej wstecznego rozliczania strat podatkowych w PIT i CIT, która może potencjalnie zapewnić sporą oszczędność w firmach znacząco dotkniętych skutkami wirusa Sars-Cov-2. Wyjaśnienia vat’owskie z kolei odnoszą się przede wszystkim do stosowania stawek zerowych dla wsparcia ochrony zdrowia.
Oprócz objaśnień, Ministerstwo Finansów opublikowało także prezentację, która w sposób nieco bardziej przystępny opisuje zasadnicze wnioski wynikające z objaśnień. Prezentację warto przejrzeć w pierwszej kolejności, gdyż na podstawie obrazowych przykładów wskazuje ona przypadku, w których przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z różnych rozwiązań podatkowych przewidzianych w tarczy antykryzysowej.
