Zmiana oferty programowej uprawnia do wypowiedzenia umowy

Zapadła kolejna już decyzja Prezesa UOKiK, w której nałożono na przedsiębiorcę obowiązek tzw. rekompensaty publicznej. Tym razem padło na operatora telekomunikacyjnego – Multimedia Polska S.A. Na przedsiębiorcę nałożono, poza karą pieniężną w niebagatelnej kwocie 4.810.521,00 zł za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów, rozmaite obowiązki.

Sedno całego problemu zawiera się w tym, że w umowach z abonentami Multimedia Polska nie określała zawartości programowej pakietu danej usługi telewizyjnej, a jedynie gwarantowała pewną liczbę kanałów telewizyjnych wchodzących w skład takiego pakietu. Następnie przedsiębiorca utrzymywał, że zastąpienie danego kanału telewizyjnego innym, przy jednoczesnym zachowaniu gwarantowanej ilości kanałów, nie stanowi jednostronnej zmiany umowy – a w konsekwencji nie uprawnia abonenta do jej wypowiedzenia. Zdaniem spółki, konsumenci są świadomi takiego kształtu umowy abonenckiej, a także są o tym fakcie informowani przez konsultantów telefonicznych.

Prezes Urzędu, analizując skrypty rozmów telefonicznych konsumentów z konsultantami ustalił jednak, że informacje dotyczące gwarancji liczby kanałów, w miejsce gwarancji konkretnych kanałów, wcale nie są przekazywane konsumentom w trakcie telefonicznych rozmów sprzedażowych. Przedsiębiorca wielokrotnie wprowadzał zmiany programowe bez pisemnego informowania abonentów o tym fakcie i bez zachowania odpowiedniego okresu wypowiedzenia wynikającego z art. 60a Prawa telekomunikacyjnego. O powyższych zmianach spółka informowała swoich abonentów jedynie poprzez zamieszczenie komunikatu na swojej stronie internetowej, a w przypadku telewizji cyfrowej – za pośrednictwem plansz wyświetlanych na poszczególnych kanałach lub korespondencyjnie, tj. w formie komunikatów przesyłanych jako odrębne informacje czy też poprzez zamieszczenie dopisku na fakturach. Co więcej, przekazywane konsumentom komunikaty obejmowały informację, iż wprowadzane zmiany nie stanowią zmiany oferty usług operatora, a liczba programów telewizyjnych składających się na poszczególne pakiety pozostaje bez zmian.

Dodatkowo, w przypadku wprowadzania zmian programowych Spółka nie gwarantowała podobieństwa tematyki czy popularności kanału wycofywanego i wprowadzanego (np. dokonywano zamiany kanału informacyjnego na kanał rozrywkowy, a programu emitującego programy dokumentalne – na kanał filmowy.

Konsumenci zaczęli więc pisać pisma do Prezesa UOKiK, skarżąc się na niemożność bezkosztowego wypowiedzenia umowy wskutek wprowadzanych zmian programowych. Operator żądał bowiem od nich zwrotu przyznanej przy zawieraniu umowy ulgi. Zdaniem Prezesa Urzędu, liczne pisma pokrzywdzonych abonentów świadczyły o dotkliwości stosowanej przez Multimedia Polska praktyki.

Reasumując, w przedmiotowej decyzji przyjęto, że nieprecyzyjne określenie przedmiotu umowy poprzez brak wskazania w umowie zawartości programowej poszczególnych pakietów programów telewizyjnych oraz przyjęcie przez Spółkę, że zawartość pakietów nie stanowi istotnych elementów umowy były działaniami sprzecznymi z dobrymi obyczajami, które mogły zniekształcić zachowanie konsumentów. Spółka chciała mieć możliwość do dokonywania jednostronnych zmian warunków zawartych umów w sposób całkowicie swobodny i dowolny (przy zachowaniu odpowiedniej liczby kanałów w danym pakiecie), z pominięciem wynikających z przepisów prawa wymogów koniecznych do spełnienia, by jednostronną modyfikację kształtu stosunku prawnego można było uznać za dopuszczalną (m.in. konieczność określenia w umowie stosownej klauzuli modyfikacyjnej). Zdaniem Prezesa UOKiK, taki model biznesowy wręcz wypaczałby istotę umowy o świadczenie usług dostępu do telewizji kablowej.

Tytułem rekompensaty publicznej przedsiębiorcy nakazano między innymi:

  1. poinformować wszystkich dotkniętych zmianami programowymi konsumentów, listem poleconym, o wprowadzonych zmianach wraz ze wskazaniem, że mogą wypowiedzieć umowę w terminie 1 miesiąca od dnia otrzymania takiej informacji, z zachowaniem okresu wypowiedzenia nie dłuższego niż 1 miesiąc;
  2. poinformować wszystkich dotkniętych zmianami programowymi konsumentów, którzy wypowiedzieli umowę z powodu zmian programowych, listem poleconym, o możliwości zażądania zwrotu kwot z tytułu naliczonego przez Multimedia Polska obowiązku zwrotu przyznanej przy zawieraniu umowy ulgi;
  3. odstąpić od dochodzenia roszczeń z tytułu obowiązku zwrotu przyznanej przy zawieraniu umowy ulgi, jeżeli konsument wypowiedział umowę z powodu zmian programowych.

Decyzja  ta (oczywiście na razie nieprawomocna) pokazuje, jak ważne jest odpowiednie ukształtowanie modelu biznesowego prowadzonej działalności gospodarczej oraz regulaminu świadczenia usług na rzecz konsumentów. I lepiej nie szczędzić na to środków finansowych, bo kara pieniężna w takich wypadkach nie jest wcale bagatelna.