Notariusz zastąpi sąd
Notariusz uzyska prawo dokonywania wpisów do ksiąg wieczystych. Będzie miał też prawo wydawania nakazów zapłaty w drobniejszych sprawach. Rozszerzenie uprawnień rejentów ma być receptą na przeciążony system wymiaru sprawiedliwości.
Przeciążony wymiar sprawiedliwości
Niestety terminy oczekiwania są bolączką polskiego wymiaru sprawiedliwości. Nawet w drobnych sprawach czas oczekiwania potrafi być naprawdę imponujący. W ostatnim czasie szczególnie daje się to we znaki w sektorze nieruchomościowym. Wzmożony ruch na rynku lokalowym, a także proces przekształcania użytkowania wieczystego przeciążyły sądy wieczystoksięgowe. Nawet optymistyczne wyliczenia resortu sprawiedliwości mówią o prawie czteromiesięcznym okresie oczekiwania na wpis. Niestety czas oczekiwania wiąże się z konkretnymi kosztami. Dla przykładu oczekiwanie na wpis hipoteki zwiększa koszty kredytów hipotecznych. Banki naliczają bowiem dodatkowe opłaty związane z ryzykiem braku zabezpieczenia.
Hipotekę wpisze notariusz
Zgodnie z projektem nowelizacji przepisów, notariusz uzyskałby prawo dokonywania wpisów w księgach wieczystych. Rejent mógłby wpisać hipotekę, ale również wyodrębnić nieruchomość lokalową jeżeli jej zbywcą jest przedsiębiorca. W domyśle chodzi o usprawnienie obrotu mieszkaniami deweloperskim. Właśnie tam, na rynku pierwotnym, najczęściej dochodzi do wyodrębnienia nowego lokalu. Nierzadko takie transakcje są również finansowane kredytem hipotecznym.
Aby zrealizować swoje nowe zadania, notariusze uzyskaliby dostęp do specjalnego systemu elektronicznego. Za jego pomocą rejenci dokonywaliby wpis opatrywanych kwalifikowanymi podpisami elektronicznymi.
Przy okazji, nowelizacja dąży do tego, aby banki utraciły prawo pobierania marży za okres przed wpisem hipoteki. Wedle projektu, opłaty w ten sposób pobierane miałyby być zwracane kredytobiorcy lub zaliczane na poczet kredytu. Oczywiście warunkiem byłby pozytywny wpis hipoteki. W efekcie pobierane opłaty miałyby raczej status czasowej kaucji, a nie dodatkowej marży.
Notariusz wyda nakaz
Wpis do KW nie są jedynym obszarem rozszerzenia kompetencji notariatu. Resort planuje również umożliwienie notariuszom wydawania nakazów zapłaty. Maksymalna kwota nakazu to 75 tys. złotych. Nakaz będzie można wydać, gdy dochodzone roszczenie nie będzie budziło wątpliwości. W szczególności, gdy dochodzone roszczenie udowodnione zostanie dołączonym do wniosku:
- dokumentem urzędowym;
- zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
- wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.
Miesięcznie notariusz będzie mógł wydać nie więcej niż 200 takich nakazów.
…ale nie każdy
Nowe uprawnienia mogą zyskać tylko ci notariusze, którzy prowadzą kancelarię co najmniej 3 lata. Nadto muszą legitymować się niekaralnością dyscyplinarną. Rejent, który będzie chciał skorzystać z nowych kompetencji musi w tym cel złożyć do Ministra Sprawiedliwości specjalny wniosek. Jeżeli spełni ww. warunki, otrzyma zaświadczenie potwierdzające nowe uprawnienia
Z projektem można zapoznać się tutaj.