Firmy pożyczkowe pod nadzorem KNF
Od 2024 firmy pożyczkowe pod nadzorem KNF. Regulator zyskuje szerokie uprawnienia do pozyskiwania informacji o instytucjach pożyczkowych. Na niepokornych mogą czekać kary.
Nadzór na działalnością pożyczkową
Przepisy przewidujące nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad działalnością pożyczkową zostały uchwalone jeszcze jesienią 2022 r. Z uwagi jednak na doniosłość zmian dla rynku pożyczkowego, ich wejście w życie odroczono do 1 stycznia 2024 r. W konsekwencji bieżący rok jest pierwszym rokiem obowiązywania tej regulacji.
KNF posiada szereg kompetencji, których celem jest kontrola i egzekwowanie zgodności działalności z ustawą antylichwiarską. W pierwszej kolejności regulator ma prawo żądać od instytucji pożyczkowych pożyczkowej przekazania lub okresowego przekazywania przez tę instytucję informacji, dokumentów lub danych niezbędnych do realizacji celów nadzorczych. KNF ma również prawo wydawać instytucji pożyczkowej zalecenia dotyczące zapewnienia zgodności działalności w zakresie udzielania kredytu konsumenckiego z prawem. Proaktywnie – instytucje pożyczkowe mają obowiązek przekazywania do KNF kwartalnych i rocznych sprawozdań w zakresie udzielania kredytu konsumenckiego. Sprawozdania zawierają informacje o strukturze udzielonych kredytów konsumenckich, obrotach instytucji pożyczkowej czy źródłach finansowania ich działalności.
Sankcje i „składka” na regulatora
W przypadku niewykonywania obowiązków informacyjnych albo zaleceń KNF może nakładać kary finansowe na instytucje pożyczkowe (do 15 mln zł), na członków ich zarządu (do 150 tys. zł), a w skrajnych przypadkach wykreślić instytucję z rejestru instytucji pożyczkowych. Jak więc widać, konflikt z regulatorem może ostatecznie okazać się bardzo kosztowny.
Prace regulatora finansowane będą z wpłat instytucji pożyczkowych. Ich roczna wysokość mieści się w przedziale do 0,5 proc. Sumy przychodów uzyskanych z działalności w zakresie udzielania kredytu konsumenckiego za poprzedzający rok obrotowy. Termin, wysokość i sposób obliczenia wpłat określa Prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia. Na dzień publikacji tego artykułu stosownego rozporządzenia jeszcze nie wydano.
Cywilizowanie rynku pożyczkowego
Objęcie instytucji nadzorem KNF realizuje założenia unijne. Październikowa dyrektywa CCD2 nakłada na państwa członkowskie wymóg unormowania zasad dopuszczenia kredytodawców do wykonywania takiej działalności oraz objęcia ich nadzorem przez organy krajowe. Na marginesie, obserwujemy postępujące rozszerzanie kompetencji Komisji Nadzoru Finansowego, która od listopada ubiegłego roku objęła swoją „opieką” również platformy crowdfundingowe.
Wprowadzenie regulatora rynku ma przeciwdziałać patologiom związanym z udzielaniem pożyczek o charakterze lichwiarskim. Duzi gracze na rynku z pewnością byli do zmian przygotowani, bowiem nowe przepisy objęto długim vacatio legis. To, co należy do niewiadomej, to faktyczny sposób działania KNF’u na tym rynku. Mamy jednak do czynienia z podmiotem, który sprawuje obszar w wielu sektorach i wydaje się, że można mu przyznać kredyt zaufania co do odpowiedzialności w podejmowanych działaniach.