Prokurent i składka zdrowotna
Czy w Polskim Ładzie prokurent zapłaci składkę zdrowotną? To pytanie spędza sen z powiek wielu dyrektorom firm, którzy korzystają z takiej formy „zatrudnienia”. Wygląda na to, że ZUS również nie ma jasne odpowiedzi.
Składka zdrowotna w Polskim Ładzie
Jak już wcześniej pisaliśmy, zasadniczą zmianą zafundowaną przez Polski Ład jest zniesienie możliwości odliczania znacznej części składki zdrowotnej od podatku dochodowego. W poprzednim stanie prawnym, zdecydowana większość składki (około 86 proc kwoty) była dla nas neutralna. Można powiedzieć, że do pewnego poziomu składki zdrowotne finansowane były z podatku. Od 2022 r. składka zdrowotna będzie płacona w pełni bez możliwości pomniejszenia podatku. Efektywnie, oznacza to istotne zwiększenie obciążenia publicznoprawnego.
Co z prokurentem?
Do czasu wejścia w życie Polskiego Ładu, pełnienie funkcji prokurenta umykało oczom ustawodawcy. Taka forma „zatrudnienia” nie była bowiem wymieniana w ustawach jako podstawa do objęcia ubezpieczeniem. W konsekwencji od wynagrodzenia prokurenta nie pobierano składek na ubezpieczenie zdrowotne ani społeczne.
W sprawie namieszały zmiany wprowadzone Polskim Ładem. Ustawa zdrowotna obowiązkiem składkowym obejmuje osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie.
Nie jest jednak jasne, czy przepis ten należy stosować do prokurentów. Z uzasadnienia zmiany przepisów wynika, że taka była intencja ustawodawcy. Pisaliśmy o tym już tutaj. Z drugiej strony, prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa. W konsekwencji, patrząc doktrynalnie – prokurentów się nie tyle powołuje (jak członków zarządu czy rady nadzorczej), co udziela im prokury.
Co na to ZUS?
W oficjalnym FAQ na stronie ZUS pojawia się następujące pytanie i odpowiedź:
Ze względu na różne interpretacje dotyczące prokurenta, prosimy o informację, w jakich sytuacjach, z punktu widzenia ZUS, prokura będzie traktowana jak funkcja pełniona przez prokurenta, a kiedy jak powołanie.
FAQ ZUS, dostęp 03.02.2022 r.
Jeśli przychody prokurenta dla celów przepisów ustawy o PIT są zaliczane do źródła przychodów określonego w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT to takie osoby powinny być zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako osoby powołane do pełnienia funkcji za wynagrodzeniem.
Sęk w tym, że art. 13 pkt 7 ustawy o PIT mówi o przychodach otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Prokurent nie należy do żadnego z tych organów, a więc trudno, aby jego przychody w ten sposób kwalifikować.
Czy to oznacza, że zdaniem ZUS prokurenci składek zdrowotnych nie muszą opłacać? Trudno powiedzieć. Wydaje się, że jeżeli taka miałaby być konkluzja, to można to było napisać prościej.