Nierodzinna fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna to z założenia interesujący instrument służący pomnażaniu majątku i zabezpieczaniu go na pokolenia. Ustawowe ramy prawne zostały sprzężone z rozwiązaniami podatkowymi preferującymi wypłaty w ramach rodziny. Założenia ustawowe zaczynają być jednak podważane przez fiskusa ostatnimi interpretacjami podatkowymi.
Rodzinne podatki w fundacji rodzinnej
Fundacja rodzinna to nowe instytucja wprowadzona do porządku prawnego raptem w maju 2023 r.. U podstaw regulacji leżała idea budowania rodzinnego skarbca, który będzie realizować wizję fundatora i dbać o przyjęte przez niego wartości w biznesie. Fundacja rodzinna miała zapewnić funkcjonowanie przedsiębiorstwa przez pokolenia i zabezpieczyć potrzeby finansowe beneficjentów.
Fundacja rodzinna otrzymała od ustawodawcy specjalny mechanizm opodatkowania, nieco zbliżony do estońskiego CIT. Dochody fundacji rodzinnej w momencie ich wypracowania są zasadniczo zwolnione z podatku dochodowego (z wyjątkami). Dopiero przy wypłacie świadczenia na rzecz beneficjentów fundacji płaci ona 15 proc CIT. W przypadku wypłat do fundatora jak i członków jego najbliższej rodziny (małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo a także pasierbowie, ojczym i macocha) żaden dodatkowy podatek nie powinien już powstać. W przypadku, gdyby świadczenie miały otrzymać osoby spoza tego kręgu rodziny – po ich stroni pojawi się jeszcze PIT.
Sytuacja jest prosta, gdy fundatorem jest tylko jedna osoba. Sprawa zaczyna się jednak komplikować, gdy fundatorów jest wielu. Taka sytuacja może mieć miejsce np. gdy majątek fundacji budowany jest na bazie aktywów należących do rodzeństwa, dzieci czy małżonków. Wszak nie zawsze cała firma należy do jednej osoby. W takim wypadku ustawa nakazuje obliczać proporcję mienia wniesionego do fundacji rodzinnej przez fundatora oraz inne osoby. Proporcja ta wpływa na skalę opodatkowania świadczeń wypłacanych beneficjentom fundacji. Żeby jednak zachować pro-rodzinny charakter fundacji, ustawy zrównują mienie wniesione przez małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo z mieniem wniesionym przez samego fundatora. Teoretycznie rozwiązanie to jest jasne i zgodne z celem instytucji. Teoretycznie…
Fundacja rodzinna kontra KIS
Z uwagi na to, że fundacja rodzinna jest stosunkowo nową instytucją, nie dziwi, że osoby nią zainteresowane zwracają się do KIS z wnioskami o interpretacje podatkowe. Ostatnie dwie interpretacje w sposób zupełnie nieoczekiwany zdają się wywracać całą koncepcję podatkową do góry nogami. W sierpniowej interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej wskazano, że mienie wniesione do fundacji małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo danego fundatora uważa się za wniesione przez fundatora tylko o ile te osoby same nie są fundatorami tej fundacji rodzinnej. Idąc tym tropem, zakładając fundację przez kilka osób z najbliższej rodziny de facto pozbawiamy się wszelkich korzyści. Co ciekawsze, sytuacja byłaby zgoła odmienna, gdyby przed założeniem fundacji rodzinnej, majątek został zgromadzony w rękach jednej osoby za pomocą darowizn (notabene zwolnionych z opodatkowania). Niestety takie nastawienie organów podatkowych nie wróży dobrze dla fundacji rodzinnej. Co gorsza, znalazło ono potwierdzenie w drugiej, październikowej interpretacji.
Nie wiemy czy interpretacje zostały zaskarżone. Mając na uwadze ich treść można zakładać, że tak się stało. Niestety podejście organów skarbowych do przepisów, które wydają się jasne i zrozumiałe robi zdecydowanie złą opinię dla całej instytucji. A szkoda, bowiem fundacja rodzinna może okazać się bardzo sensownym rozwiązaniem w wielu przypadkach.
Fundacja Rodzinna już w maju 2023
Fundacja rodzinna – zakładanie i struktura
Fundacja rodzinna – transparentność
Fundacja rodzinna – opodatkowanie nowej instytucji
Fundacja rodzinna – odpowiedzialność za długi fundatora
Fundacja rodzinna – elastyczne narzędzie
Fundacja rodzinna – ramy podatkowe
Fundacja rodzinna – podatki od wypłat do podmiotów powiązanych